Перейти на главную страницу
CURVE тобы құралдар тақтасында төмендегі құралдардан: Freehand (Қисық), Bezier (Безье қисығы), Artistic Media (Супер сызық), Demension (өлшемді сызықтар), Connector Line (біріктіретін сызықтар) және Interactive connector (интерактивті біріктіруші) тұрады.
Frehand (Қисық) құралы еркін сызықтарды «қолмен» салуға арналған. Осы құралмен жұмыстың нәтижесінде тірек нүктелері бағдарламаға автоматты түрде қойылатын векторлық жиек алынады. Кез-келген сәтте салынған сызықты әрі қарай жалғастыруға болады. Ол үшін меңзерді соңғы нүктеге жақындату қажет (меңзердің ирең сызықтары көрсеткішке айналады, ол «дәлме-дәл тию» куәгері болып табылады) және тышқан батырмасын басып тұрып, сызықты әрі қарай жүргізуге болады.
Осы құралдың көмегімен түзу сызықтарда салынады. Ол үшін бастапқы және соңғы нүктесінде шерту жеткілікті. Ctrl пернесін басып тұрып сызықтың еңкіш бұрышы үнсіз келісім бойынша 15 градус дискреттілікпен шектеледі.
Шешімдер:
Суретті аяқтау және жиекті ашық қалдыру үшін Pick (бағыттағыш немесе таңдау) құралын іске қосу керек. Бос орын пернесін қолдануға да болады. Суретті аяқтау және жабық жиек алу үшін меңзерді бастапқы нүктеге жылжыту қажет және сол сәтте бағыттағыш пайда болғанда тышқанның батырмасын шертеміз.
Бірнеше сегменттерді тірек нүктелерге біріктірудің үш типі болуы мүмкін:
2 сурет 3 сурет
4 сурет 5 сурет
Қисық сызықты сегменттер салу. Құралды қосып, меңзерді бастапқы нүктеге жақындатып, тышқанның сол жақ батырмасын басып тұрып тартамыз. Пайда болған тірек нүктелерден басқарушы сызықтар ілгері жылжиды. Басқарушы сызықтардың өлшемі мен еңкіш бұрышы осы нүктеге енетін сегменттің қисығын анықтайды.
Сонымен қатар келесі тірек нүктелерін алады және сызықтың қисықтығын анықтайды.
‡нсіз келісім бойынша жаңа тірек нүкте тегіс болып құрылады. Бұрыштың тірек нүктесіне «қосылу» үшін, «С» («Cusp» сөзінен) пернесін басу қажет, ал қайтадан тегіс тірек нүктеге келу үшін «S» ( «Smooth» сөзінен) пернесін басу қажет.
Alt пернесін басып тұрып ағымдағы тірек нүктені басқа жағдайға орналастыруға болады.
Қисықтарды құру ережесі. Қисықтың дөңес сегментін алу үшін бірінші басқару нүктесін ұйғарылатын дөңес жағына, ал екіншісін- қарама-қарсы жаққа орналастыру қажет. Егер екінші нүктесін сол жаққа қарай орналастырсақ, онда S-үлгілі қисық алынады (6-сурет).
Жеткілікті күрделі жиек алу үшін тірек нүктелерді неғұрлым аз қолдану керек (7-сурет).
6 сурет 7 сурет
Тірек нүктелердің қолдану ережелерін атап өтейік:
Құрылу үрдісі 4 кезеңнен тұрады (9-сурет):
Connector Line (біріктіретін сызық) құралы екі объектіні байланыстыратын және бұл байланысты объектілердің кез-келген жылжытулары мен трансформацияларында сақтайтын біріктіретін сызықты құруға қажет. (11 сурет).
8 сурет 9 сурет
Interactive Connector (интерактивті байланыстырушы) әр түрлі блок-схемаларды құру үшін арналған. Connector Line байланыстырушы сызық құралынан айырмашылығы берілген құрал тік және көлденең сызықтарды құра алады. Осыдан кейін бастапқы объектілерді ауыстыруда тірек нүктелеріне байлау сақталады (12 cурет)
12 сурет
- жеке объектіні шерту арқылы ерекшелеу оңай (құйылған объектіде-объектінің кез-келген жерінде, құйылмаған-объектінің жиегінде). Бірнеше объектілерді шерту арқылы ерекшелеу үшін Shift пернесін басу қажет;
- объектіні штрихталған ернеумен (рамка) қоршау арқылы ерекшелеуге болады;
- объектілерді ерекшелеу үшін пернетақтаны қолдануға болады;
- Tab пернесін әрбір басу объектілерді ерекшелейді;
- Барлық объектілерді ерекшелеу үшін менюдің Edit-Selected all (Түзету/Бәрін ерекшелеу) командасын орындау керек. Тура осындай нәтижені Pick құралының батырмасына екі рет шерту арқылы алуға болады.
Есте сақтау пайдалы: Pick құралын басқа құралдармен жұмыс істеу кезінде белсендіру үшін «бос орын» пернесін басу жеткілікті.
Pick құралымен жұмыс істеу кезінде пайда болатын белгілегіштер (маркерлер) ерекшелеудің куәгері ғана емес, басқа да мақсаттарда қолданылады.
Белгілегіштердің көмегімен ерекшеленген объектілерді масштабтауға болады. Бүйір белгілегіштер-пропорционалды емеске, ал бұрыштық-пропорционалды масштабтауға арналған.
Ctrl пернесі объектілерді әр түрлі бүтін сандарға (2,3 және т.б) ұлғайтуға апарады.
Қайтадан ерекшелеуде белгілегіштер көрсеткіш пішінін алады.
- бұрыштық көрсеткіш көмегімен шартты түрде нүктелері бар дөңгелек түрінде көрсетілген осьтер маңы бойынша айналады. Бүйір көрсеткіштер объектіні тігінен және көлденеңінен еңкейту үшін қажет.
Объектілерді көшіру. Corel Draw бағдарламасында объектілерді көшірудің бірнеше тәсілдері бар:
а) Duplicate (Қайталану, дублировать) командасының көмегімен;
б) Clone (Клонировать) командасының көмегімен;
в) Алмасу буферін қолданумен
г) Егер ерекшеленген объектінің көшірмесі оның жоғарғы жағында орналастыру керек болса, онда көмекші пернетақтадан + пернесіне басу жеткілікті.
д) Егер объектінің көп көшірмесін құру және оларды анықталған траектория бойында орналастыру қажет болса, онда объектіні ерекшелеп және «бос орын» пернесін басып тұрып, оны алып бару керек.
Түзету- Қайталану (Правка - Дублировать) объектінің бір көшірмесін бір мезгілдеара қашықтыққа жылжытады. Ол үшін бөліміндегі Options (Параметрлер) диалогтық терезесіндегі Duplicate placement (дубликаттарды орналастыру, размещение дубликатов) өрісінде анықталады. Бұл команда мүмкін болатын барлық сызықты ою-өрнектер мен үнемі қайталанатын элементі бар кез-келген бейнелерді құру үшін пайдалы құрал болып табылады.
Дубликат бастапқы объектінің барлық параметрлерін «еншіленеді» және осыдан кейін онымен байланыс үзіледі. Ал Clone (Клонировать) командасы қосарландырып қана қоймай, оны ығыстырады, бірақ бастапқы объект («шебермен» ) пен жаңа объект («клонмен») арасында байланыс сақталады. Шебердің барлық өзгертулері автоматты түрде клонда қайталанатын болады. Бұл байланыс клонның өзінде қандайда бір параметрлері өзгермейінше сақталатын болады.
Берілген шеберге қатысты барлық клонды іздеу үшін сілтегішті (указатель) осы объектіге жылжытып және тышқанның оң жақ батырмасын басып, жанама менюде Select Clones (клондарды ерекшелеу) командасын орындау керек, ал көрсетілген клон үшін шеберді іздеу үшін жанама менюдегі Selected Master (Шеберді ерекшелеу/Выделить мастер) командасы арналған.
Edit (Түзету, Правка) менюіндегі Cut (Вырезать, қиып алу) Copy (копировать, көшіру) және Paste (Вклеить, жабыстыру) командалары алмасу буферін қолдануды мүмкіндік береді.
Объектілерді түрлендіру.
Transformation (түрлендіру) тақтасы Docker типіндегі тақта болып қолданылады, ал олай болса, оны экранда орналастыруға және қажеттілік өлшемі ретінде келесі барлық функцияларды қолдануға болады:
Туралау деп барлық ерекшеленген объектілердің анықталған нүктелері бір түзуде жайғастырылған түрдегі орналастыруды айтамыз.
Координаталық торлар және бағыттаушыларды қолдану объектілерді жоғары дәлдікпен туралайды, бірақ бұл үшін көптеген қосымша операциялар қажет.
Corel Draw-та Arrange-Align and Distribute (Ретке келтіру-туралау және реттеу, Упорядочить-Выровнять и распределить) командасы және атрибуттар тақтасында Align (Выровнять, туралау) батырмасы қарастырылған. Осы команданың көмегімен тігінен немесе көлденеңінен ерекшеленген объектілерді ернеудің ортасын немесе шетін автоматты түрде тегістеуге болады. Егер сызықты туралаудың жағдайы тураланатын объектілердің біреуімен берілетін болса, ол соңғы болып ерекшелену керек. Бұл өте маңызды, өйткені ол белгі бойынша Corel Draw ерекшеленген объектілерден туралау сызығын беретінін анықтайды. Жалаушаны көлденеңінен белгілеу: ерекшелеудің жоғарғы белгілегіші (Top), ерекшелеудің ортаңғы ернеуі (Center), ерекшелеудің төменгі белгілегіші (Bottom). Тігінен: сол жақ белгілегіштер (Hft), ернеу ортасын (Center), оң жағын (Right).
Егер таңдалған объектілер баспа бетінің шетімен бірлесу керек болса, онда Edge of Page (бет шеті бойынша) жалаушасын орнатамыз, ол беттің ортаңғы сызығы бойынша- Center of Page (Беттің ортасы бойынша).
Объектілерді реттеу деп ерекшелеу ернеуі мен белгілегіштер арасындағы тең ара қашықтық сақталатын объектілерді орналастыруды айтамыз. Объектілерді автоматты түрде реттеу операцияның басқару элементі Distribute (реттеу) қосымшасындағы Align and Distribute (Туралау және реттеу) диалог терезесінде орналасқан.
Пішін (Shape, Форма) құралы векторлық жиектерді түзетудегі жалғыз құрал болып табылады. Ол кез-келген объектінің пішінін өзгерте алады, бұл тірек және басқару нүктелерін орналастыру, олардың типін өзгерту, тірек нүктелерді қосу және жою сияқты жолмен іске асады.
Пішін (Shape, Форма) құралының көмегімен объектілерді түзету Freehand (Сурет салу), Bezier (Безье), Spiral (Спираль) құралдарымен құрылған жеке сызықтар, қисық сызықты сегменттер жиынтығы объектілер үшін мүмкіндігі бар. Rectangle (тіктөртбұрыш), Ellipse (Эллипс), Poligon (Көпбұрыш) және Text (Мәтін) құралдарының көмегімен құрылған объектілер Форма (Shape, Пішін) құралының әсеріне ұшырайды. Бұл объектілерді «әрбір нүктесіне дейін» түзету үшін Arrange (Басқару) менюінің Convert to Curves (Қисыққа конверсиялау) командасы арқылы қисыққа конверсиялау керек.
Пішін құралының көмегімен объектілерді ерекшеленгенде берілген объектіні барлық тірек нүктелері бейнеленеді, ал құралдың меңзері апарылған тірек нүктесі белсендіріледі. Форма (Shape, Пішін) құралы мәтіндік объектілермен жұмыс істегенде әріп аралық және сөзаралық бос орындарды өзгертуге мүмкіндік береді.
Сегменттермен және тірек нүктелермен жұмыс істеуге қажетті барлық дәстүрлі функциялар Ctrl+F10 пернесінің көмегімен немесе Windows / (Окна/Панели типа Docker, Терезе/ Docker типіндегі тақта) менюіндегі Node Edit (түйіндер редакторы) тақтаында жинақталған.
Ptoperty Bar (Қасиет) құралдық жолы Пішін құралы қосылғанда Node Edit тақтасының барлық командаларын қосарландырады.
Knife (Пышақ) құралы объектілерді бірнеше жеке объектілерге бөлуге арналған. Жиекті түзу сызық түрінде бояу үшін меңзерді бастапқы апарған кезде және меңзер пышақ түрінде тігінен тұрғанда шертуді орындау қажет. Екінші нүктеге «резиналық сызық» тартылады. Екінші шерту тігінен орналасқан пышақ түріндегі бөлуді орындайды. Бөлуді еркін сурет салу тәсілінде де орындауға болады. Ол үшін бастапқы нүктеде шертіп емес, тышқанның батырмасын еркін сызық саламыз. Батырманы жиектердің қиылысқан сәтінде жібереміз.
Объектілерді қосу. Combine (біріктіру) батырмасы атрибуттар тақтасында. Қайтадан жабылған боялған объектілерді біріктіргенде-қайта жабу орнында біріктірілген объектіде мөлдір аймақ саңлау пайда болады, ал объектінің түсі қай объект соңынан ерекшеленгеніне байланысты болады. Егер операция қиылыспайтын объектілерде орындалса, ол біріктіру операциясы сияқты бірнеше тармақтардан тұратын қисықтың қалыптасу нәтижесіцне әкеледі.
Біріктіру. Бірігу операциясы біріккен объектілердің қиылысқан бөліктерін жою және олардың шекараларының үзіндісіне жалпы абристің (тұрпат) сызығы бойынша жаңа шекара құру болып табылады. Weld (Біріктіру) командасының көмегімен немесе құралдық жолдағы батырмамен орындалады. Бірігуді орындау үшін бір немесе бірнеше объектілерді ерекшелеп, одан кейін, Weld Tо...(...бастап біріктіру) батырмасын басып және пайда болған көрсеткіштің көмегімен соңғы объектіні ерекшелеу керек, Құрсаумен құюдың параметрлері нәтижелі объектіге беріледі. Shaping (пішін түзу) терезесі.
Қиылысу. Intersect (Қиылысу) командасының немесе Ptoperty Bar (Қасиеттер) құралдық жолындағы батырмалар көмегімен объектілер мынадай түрде құрмаланады, нәтижесінде қиылысқан барлық объектілердің ауданымен формасысәйкес келетін жаңа объект құрылады. Жұмыс тәсілі Weld (Біріктіру) командасына ұқсас. Shaping (пішін түзу) терезесі.Біріктіру сияқты қиылысу жалпы жағдайда ерекшеленген және көрсетілген екі объектілердің жиынтығымен орындалады. Алайда одан айырмасы қиылысқанда бірнеше объектілер шығуы да мүмкін, себебі жаңа объектілер барлық ерекшеленген немесе көрсетілген объектілердің жұп бойынша қиылысуынан туады. Жаңа объект көрсетілгендердің жиынтығына кіретін объектінің атрибуттарын құю және объектіні құрсаулауын (обводка) иеленеді.
Шығару (исключение) Trim (Шығару) командасының көмегімен көрсетілген объектіде ерекшеленген объектімен қайта жабылған бөлігі жойылады. Shaping (пішін түзу) терезесі. 13-суретте жоғарыда аталған командаларды суреттемелейтін мысалдар келтірілген.
Free Transform (Еркін өзгеру) құралы төрт құралды қосады (айналдыру, бейнелеу, масштабтау, еңкею үшін). Осы құралдарды қосқанда құралдық жолда төрт батырма мүмкін болады: Free Rotation (еркін айналу), Free Angle Reflection (еркін бейнелеу) Free Scale (еркін масштабтау), Free Skew (еркін еңкейту).
Еркін шағылысу үшін жұмыс принципі тура осы сияқты, бірақта берілген жағдайда штрихталған сызық осыған қатысты трансформация жүретін шағылу сызығы болып табылатынын ескеру қажет.
‡зіліс және жиектерді біріктіру. Жиектерді жұмылдыру және ажырату үрдісі қарастырылатын мысалдарда тіктөртбұрыш, эллипс және сынық объектілерін салыңыздар. Оларды кез-келген түстермен құйыңыздар.
Бақылау сұрақтары
01 10 2014
6 стр.
Оқу құралы электрохимия курсын оқыту барысында химия, биология, технология және экология мамандығы бойынша жоғарғы курс студенттеріне, магистранттарға, аспиранттарға арналған
30 09 2014
7 стр.
Калиакперова Н. З. және осы кафедрасының оқытушысы Кабдрахманова А. К. жасалынды. Оқу құралы биология мамандығы студенттеріне арналған. Оқу құралында қысқаша дәріс тақырыптары, өзі
29 09 2014
4 стр.
Оқулықтар, оқу құралдары және дәріс конспектісі бойынша дәріс сабақтар-ында өткен материалдарды дайындау
13 10 2014
1 стр.
Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету мамандығының студенттеріне арналған
24 09 2014
1 стр.
«Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету» мамандығының студенттеріне арналған
15 10 2014
1 стр.
«Қаржылық ұйымдардағы қаржылық бақылау және аудит» пәні бойынша 050509 «Қаржы» мамандығының студенттеріне сырттай оқу түрінде оқитын бақылау жұмысын орындауға арналған
25 12 2014
1 стр.
Оқу құралы Қазақстан Республикасының ммос-ға сәйкес криминалистиканы оқуға бөлінген кредиттер бойынша жинақталған
25 12 2014
14 стр.