Сабақтың тақырыбы: Қайталау Сабақтың мақсаты

Өткен материалмен жұмыс.

№2 есеп сыныппен орындалады.

- Автобус 6 сағатта 300 км жүріп өткені белгілі, осы арқылы нені таба аламыз?

1) 300 : 6 = 50 (км/сағ) - автобустың жылдамдығы.

- Автобустың жылдамдығы сағатына 50 км, ал машинаның жылдамдығы сағатына 10 км артық. Осы арқылы нені табуға болады?

2) 50 + 10 = 60 км/сағ - машинаның жылдамдығы

- Машинаның жылдамдығы мен уақытты білеміз, сол арқылы нені табуға болады?

3) 60 • 6 = 360 км - машинаның 6 сағатта жүріп өтетін қашықтығы.

№3 есепті теңдеу арқылы шешеміз.

Есепте нені анықтау қажет? (Неше қыз қайтып оралғанын).
Қыздардың санын х деп белгілейміз.
Есепке қатысты өрнектердің барлық нұсқасын жазамыз.

52 • 10 - барлық бала саны.

х + 319 - барлығы осынша қыз бен ұл бала барды. х + 319 = 52 • 10

Балалар ары қарай теңдеуді шешіп, оны өз бетінше тексереді. №4 сызба бойынша оқушылар бәрі бірігіп есеп құрастырады және оны өз беттерінше шығарады.

25 - 20 = 5 шалбар артық.
10 : 5 = 2 (м) - 1 бұйымға жұмсалған мата.

Есепті сұрақтармен толықтыруға болады: Белдемше тігуге қанша мата кетті? Шалбар тігуге қанша мата кетті? Содан соң есепті әрі қарай шешеміз:

2 • 20 = 40 (м) - белдемше тігуге жұмсалған мата.
2 • 25 = 50 (м) - шалбар тігуге жұмсалған мата.

№8 есепті орындау барысында шешудің түрлі жолдарын қарастырған жөн:

№6 сыныппен бірлесіп орындалады.

№7 тапсырма тиімді тәсілмен есептеуге үйретеді. Оқушылар өрнектің мәнін дәптерге жазып шығарады және түсіндіреді.

№2 (ә) логикалық есеп. Сал сағатына 3 км жылдамдықпен жүзді, бұл 3 000 м/сағ-қа тең. Ендеше, ол 3000 м жолды 1 сағатта жүріп өтті.

Үй тапсырмасы. №4.

Шығармашылық деңгейге арналған тапсырма: өз бөлмеңдегі немесе сынып кабинетіндегі еденге қанша метр линолеум қажеттігін есептеп шығар.

Сабақтың тақырыбы: Екі таңбалы санға жазбаша бөлу тәсілдері

Сабақтың мақсаты: бөлінді, көбейткіш пен бөлінгіште нөл болған жағдайда екі таңбалы санға бөлу және көбейту тәсілдерімен таныстыру; есептеу қабілеті мен дағдыны жетілдіру.

Сабақтың барысы

Ұйымдастыру кезеңі.

Сабақтың тақырыбын хабарлау.

- Бүгін екі таңбалы санға көбейту мен бөлу тақырыбын жалғастырамыз. Бүгінгі сабақта сендер бөлудің күрделірек түрімен танысасыңдар.

Тірек білімін, білік дағдыларын жетілдіру.

1. Математикалық диктант.

6 центнерде неше килограмм бар?
59 бен 6 сандарының қосындысынан 13 есе кем санды жазыңдар.
1 км сымның массасы 150 кг. Осындай 100 км сымның массасын анықтаңдар.
7000-нан 5 есе кем санды жаз.
321 мен 3-тің көбейтіндісін 60 бірлікке азайт.
100 000 санын 2 бірлікке азайт.
Шаршының кабырғалары 80 дм. Оның периметрі нешеге тең?
Балабақшада 40 бала бар. Балалардың бөлігі келмей қалды. Балабақшада неше бала қалды?
30 оқушыға таңғы асқа 25 грамнан май берді. Барлығы қанша май берілді?
10000 саны 5000-нан неше есе артық?
3000 санын 420 мен 70 сандарының бөліндісіне бөл.

Жаңа тақырыпты меңгеруге дайындық: №1.

- Бөліндінің неше цифрдан тұратынын қалай анықтаймыз?

Жаңа материалмен танысу.

- Окулықтағы (№2 (а) мысалдарды өткен сабақтарда шығарған мысалдармен салыстырыңдар. Қандай өзгеріс байқадыңдар? (Бөліндінің жазуында нөлдер пайда болды).

Неге олай болғанын түсіндіріп көруге тырысайық.

Алгашқы бекіту.

№2 (ә) тапсырманы түсіндіре отырып орындап, соңынан тексереді (тапсырма тақтаға және дәптерге орындалады).

Өткен материалмен жұмыс.

Өз бетінше орындап, кейін оқушылар өзін-өзі тексереді (мұғалім жауаптарды тақтаға жазады).

1-нұсқа

273 • 15 = 4 095 394 • 64 = 25 216 315 • 89 = 28 035
768 : 64 = 12 492 : 82 = 6 686 : 49 = 14

2-нұсқа

665 : 35 = 19 992 : 16 = 62 784 : 98 = 8
318 • 87 = 27 666 547 • 96 = 52 512 717 • 42 = 30 114

№5 есеп сыныппен бірге орындалады. Қысқаша жазбаны кесте түрінде орындаймыз:

1 сағаттағы шығын	Уақыт	Жалпы шығын
15 л 8 л	5 сағат, бірдей	? ? артық ?

1 тәсіл: 15 • 5 - 8 • 5 = 35 (л) 2 тәсіл: (15 - 8) • 5 = 35 (л)

Төсілдерді жазуға болады.

№3 есеп ауызша орындалады.

4 т 590 кг : 15 кг - қанша жәшік алма бар; 3 т 660 кг : 12 кг -неше жәшік алмұрт бар; 4 т 590 кг : 15 кг + 3 т 660 кг : 12 кг - алма мен алмұрт салынған жәшіктер нешеу; 4 т 590 кг : 15 кг -3 т 660 кг : 12 кг - алма жәшігі алмұрт жәшігіне қарағанда осынша артық.

№4 (а) есепті өзіндік жұмыс ретінде беруге болады.

140 : 7 = 20 (кг) - сәбіз
140 - 20 = 120 (кг) - картоп артық.

№8 - геометриялық конструктор.

Үй тапсырмасы: №4 (ә), №7.

Сабақтың тақырыбы:Өткенді пысықтау

Сабақтың мақсаты: балалардың есептеудің жазбаша тәсілдері, геометриялық шама туралы түсініктері мен оларды өлшеу бірліктері туралы білімін бекіту.

Сабақтың барысы

Тірек білімін, білік дағдыларын жетілдіру.

Ауызша есепке мына жаттығуларды қосыңыз:

204 саны қандай санның бөлігін құрайды? (816)
56 саны қандай санның бөлігін құрайды? (448)
560 санының бөлігін тап (80).
792 санының бөлігін тап (88).

• 120 м тас жолды жөндеу қажет. Жолдың

бөлігі жөнделді.

Енді жолдың неше метрін жөндеу қажет?(30м)

№3 есепте аспазға 8 адамға құймақ пісіруге қажетті азық-түлік саны көрсетілген. 4 адамға құймақ пісіру үшін аспазға қанша азық-түлік қажет? 16 адам үшін ше?

адам үшін 2 есе кем азық-түлік жұмсалады: 1 жұмыртқа, шаи қасық ас содасы; шаи қасық тұз, стақан кант, литр сүт және стақан ұн. 16 адам үшін 2 есе артық жұмсалады: 4 жұмыртқа, 2 шай қасық ас содасы, 1 шай қасық тұз, 1 стақан қант, 1 литр сүт, 2 стақан ұн.

Алғашқы бекіту.

Оқулық бойынша жұмыс.

-№1 тапсырмадағы есептеулер қалай орындалғанын түсіндіріп беріңдер. Бұл мысалдардың бұрын өткендерден айырмасы қандай? (Бөліндіні жазған кезде ортасы мен соңында нөл жазылған). Бөлуді қателеспеу үшін қалай орындау кажет? (Бөліндіні жазған кезде цифрлардың санын алдын ала анықтап алу қажет).

№2 тапсырманы дәптерге және тақтаға, түсіндіре отырып орындау қажет.

Өткен материалмен жұмыс.

№5 есепті сыныптағы балалармен бірге талдап, өз бетінше жазуға болады.

1260 : 28 = 45 (м.) - өнімділік
45 • 20 = 900 (м.) - дайындалады

Есептің шешуін өрнек түрінде жазуға болады: (1260 : 28) • 20 = 900 (м.)

№4 жаттығуға берілген кесте бойынша теңдеу құрастырып, оны шешеді. 1-бағанды сыныппен бірге, калғандарын әркім өз бетінше орындайды (1-нұсқа - 2, 3-баған, 2-нұсқа - 4, 5-баған).

Фигуралардың ауданын есептеу үшін (№7) екі түрлі тәсілді пайдалануға болады:

1) Үлкен тіктөртбұрыштың ауданын тауып, содан соң одан қиып алынған бөліктің ауданын алып тастау;

10 • 9 - 5 • 4 = 70 (м2)

2) Фигуралардың ауданын есептеп, нәтижелерін қосуға болатындай етіп тіктөртбұрыштарға бөл.

= 10 • 5 + 5 • 4 = 70 (м²) S₂ = 20 • 15 + 30 • 18 = 840 (дм²)

Үй тапсырмасы: №6. Шығармашылық деңгейге арналған I тапсырма: түрлі бағандардағы берілгендерді пайдалана отырып, №5 кесте бойынша теңдеу құр жөне оларды шеш.

Сабақтың тақырыбы: Көп таңбалы сандарды екі таңбалы сандарға жазбаша бөлу тәсілдері. Қалдықпен бөлу

Сабақтыц мақсаты: балаларды екі таңбалы санға қалдықпен бөлу тәсілімен таныстыру; оқушылардың есептеу дағдысы мен өткен есеп түрлерін шығару қабілетін жетілдіру.

Сабақтың барысы

Тірек білімін, білік дағдыларын жетілдіру.

Ауызша тапсырмаға №6,7 есептерді қосыңыз.

Бұл сабақта «Иә-жоқ» деп аталатын математикалық диктант алып, тексеруге болады.

29 бен 3-тің нәтижесі 87-ге тең.
5 санын 19 есе арттырдьқ. 85 деген сан пайда болды.
17 мен 5-тің қосындысын 4 есе арттырдык, 98 деген сан шықты.
56-ның жетіден бір бөлігін 12 есе арттырдық, 96 саны шықты.
Бірінші көбейткіш 25-тің бестен бір бөлігіне, екінші көбейткіш 11-ге тең. Сонда нәтиже 55-ке тең.
12 мен 8-дің көбейтіндісі 100-ден кем.
57 мен 37-нің айырмасын 4 есе арттырдық. 90 саны пайда болды.
Бөлінгіш 72-ге, бөлгіш 20 мен 11-дің айырмасына тең. Сонда бөлінгіш 9-ға тең болады.
Бірінші көбейткіш 37 мен 4 сандарының қосындысына, екінші көбейткіш 2-ге тең. Көбейтіндінің мәні 82-ге тең болады.

Тексеруге арналған дәптерді пайдаланыңыз.

Ауызша жаттығуға №8 тапсырманы қосыңыз: оқулықтағы тапсырманы орындап, берілген сызба бойынша бірнеше осындай жаттығулар құрастыру.

а) Көбейтінділері олардың бөліндісіне тең болатындай екі сан ойлап тап.

□ •□ = □:□ 1 және 1; 2 және 1;

ә) Көбейтіндісі олардың қосындысына тең болатындай үш сан ойлап тап.

□ •□•□ = □ + □ + □

1+2 + 3 = 1• 2•3;

б) Екі санның көбейтіндісі көбейткіштердің біреуіне, әрбір көбейтіндіге тең болуы мүмкін бе?

□ •□ = □ □ •□ = □

егер көбейткіштердің бірі 1-ге немесе О-ге тең болса;

егер көбейткіштердің екеуі де 1-ге немесе 0-ге тең болса.

Оқушыларды жаңа материалды қабылдауға дайындау мақсатында №1 жаттығуды орындаңыз.

Бөлінгіш	Бөлгіш	Бөлінді	Қалдық
425	20	21	5
812	90	9	2
723	8	90	3
2450	80	30	50
6308	10	630	8

- Қалдықпен бөлген кезде қандай ережені есте сақтау қажет? (Қалдық әрқашан бөлгіштен кем).

Жаңа материалмен танысу.

Оқулық бойынша екі таңбалы санға қалдықпен бөлу тәсілімен танысу. Есептеулерді қарап шығыңдар, (№2 а).

Бұл мысалдардың өткен сабақтарда шығарылған есептерден айырмасы ңандай? Қалдықты бөлгішпен салыстыр. Қалай тексереміз? (Бөліндіні бөлгішке көбейтіп, нөтижесіне калдықты қосамыз).

Алғашкы бекіту.

№2 (ә) тапсырма түсіндіріле отырып орындалады.

Өткен материалмен жұмыс.

№3 (а) есеп талдана отырып шығарылады.

3750 : 15 = 250 (км/сағ) - 1-пойыздың жылдамдығы

5880 : 21 = 280 (км/сағ) - 2-пойыздың жылдамдығы

280 - 250 = 30 (км/сағ) - 2-пойыздың жылдамдығы осынша артық.

№3 (ә) есепті - баға қойылатын өзіндік жүмыс ретінде береміз.

2520 : 84 = 30 (сағ) - жолдағы уақыт.
72 • 30 = 2160 (км) - бірінші пойыздың жолы.
2160 + 2520 = 4680 (км) - пойыздар арасындағы қашықтық.

№4а есепті (екі айырма бойынша белгісіз санды табу) сыныппен бірге шығаруға болады.

№5 есепке нұсқау. Көлемі 8 м х 6 м х 4 м болатын тікбұрышты параллелепипед пішіндес бөшкеге жиырма литрлік неше канистрдің суы сыяды?

Есепті шығару үшін ара қатынасты қайталау керек:

1 л³=1 дм³

Үй тапсырмасы. №4ә. Шығармашылық деңгейге арналған тапсырма: №7 кестеде берілген бойынша бірнеше есеп құрастыру.

Сабақтың тақырыбы: Өткенді бекіту

Сабақтардың мақсаты: көбейту мен бөлудің жазбаша тәсілдері бойынша өткен сабақтарды рефлексиялау, өткен есеп түрлерін шығару қабілетін тексеру; тексеруге дайындау.

Сабақтың барысы

Өткен материалдарды бекіту үшін 90-92-сабақтың материалдарын пайдалануға болады. Балаларды есептеу барысында жіберген қателерін талдауға үйретіңіз, есептеу алгоритмдерін бекітіңіз.

№8 (91-сабақ) есепке нұсқау. Сұрақтарға жауап беріңдер.

Көк шеңбердің ішінде 2-ге бөлінбейтін неше сан бар?

Қызыл шеңбердің ішінде 5-ке бөлінетін неше сан бар?

Қызыл және көк шеңбердің шеңберде 2 мен 5-ке бөлінетін неше сан бар?

Көк шеңберде 5-ке бөлінбейтін неше сан бар?

№5 тапсырма (92-сабақ) «абайла!» шартты белгісімен берілген.

Бұл жерде балалар 378 ц : 600 кг, 10 т : 2000 кг өрнектеріне назар аударулары керек. Балалар баска амалдардың бірыңғай шамалармен орындалып жатқанын түсіндіріп беруі тиіс.

№6 (а) есеп тақтаға және дәптерге шығарылады.

V_қорап = 50 • 50 • 10 = 25 ООО см³

V_фургон = 10 • 3 • 4 = 120 м³ = 120 000 000 см³

120 000 000 : 25 000 = 4 800 қорап сыяды

№6 (ә). Тактайдың ені 1 м 20 см жөне ұзындыры 1 м 60 см. Осы тақтайдан диаметрі 40 сантиметрлік неше дөңгелек кесіп алуға болады?

Сызба түрінде орындауға болады

120 см
160см

см : 40 см = 3 - еніне 40 см-ден 3 рет орналастыруға болады.

2)160 см: 40 см = 4 - ұзындығына 40 см-ден 4 рет орналастыруға болады.

• 4 = 12 - қабырғасы 40 см 12 шаршы шығады.

Тіктөртбұрышты кабырғалары 40 см болатын 12 шаршыға бөлеміз немесе диаметрі осындай 12 дөңгелек кесіп аламыз.
Сабақтың тақырыбы: Өткенді пысықтау. Өздік жұмыс

Сабақтың мақсаты: балалардың көп таңбалы сандарды екі таңбалы сандарға жазбаша бөлу мен көбейту алгоритмі; әрбір өткен шама бірліктерінің арақатынасы туралы білімін; алған білімді есепті шешу барысында, тіктөртбұрыштардың периметрі мен ауданын табу қабілетін тексеру.

Сабақтың барысы:

Мұғалім қайталау сабақтарын бақылау жұмысында кеткен қателерді есепке ала отырып ұйымдастырады.

№3. Сызба бойынша өрнек құрастырып, ондағы амалдардың ретін анықтайды.

Мынадай өрнек шығады:

(32•23 + 1000) – (140 – 695 : 5) – (7389 : 3 : 3)

№8 Есепті шығару үшін шартты белгілер мен кестелерді пайдаланыңыз.

Назым (Н), Тоғжан (Т), Мұрат (М), пен Серікті (С) бір ұл, бір қыздан кезектестіріріп отырғызу қажет. Оны қалай істейміз? Олардың аттарының бас әріптерін пайдалана отырып, жауаптың барлық нұсқасын жазыңдар.

<предыдущая страница | следующая страница>