Перейти на главную страницу
№1 тапсырманы орындау.
Математикалық диктант үшін тексеруге арналған дәптерді пайдалаңыз.
780 |
: |
30 |
|
+ |
280 |
|
- |
66 |
|
: |
4 |
|
+ |
1000 |
Амалдарды орындап, сызба бойынша өрнек жаз.
Қашықтықты табуға арналған 2 жай есепті шығарыңдар.
Мысалы:
Жылжып келе жатқан нысан |
Жылдамдық |
Уақыт |
Қашықтық |
Оқушы |
110 м/мин |
10 мин |
? |
Әжей |
60 м/мин |
10 мин |
? |
Кімнің жылдамдығы жоғары?
10 мин ішінде олардың қайсысы үлкен қашықтықты жүріп өтеді? Неліктен?
Жаңа материалмен танысуды оқулықтағы материал бойынша (№1) жүргізуге болады немесе соған ұқсас емеп беріледі.
Оқушылар мынадай есепті тұңғыш рет кездестіріп отыр және балалардың арасынан тғырықтан шығар жолды көрсететін бірде-бір оқушы табылмауы да мүмкін.
Сызбаны тақтаға орындаңыз. Түзу сызық бойынан екі нүкте белгілеп алыңыз (мектеп пен үй) және екеуінің арақашықтығын 200 м деп белгілеңіз (кімнің жылдамдығы жоғары болса соның тұсындағы бағыт сызығы ұзынырақ болады). Олардың әрқайсысы 1 минутта жүріп өтетін қашықтық – кесінділерді көрсетіп отырыңыз.
Мектеп пен үйдің арақашытығы200 м. Бір мезгілде оқушы мектептен, ал әжей үйден шықты. Олар бір бағытқа қарай қозғалып келед. Оқушының жылдамдығы минутына 110 м/мин, ал әжейдің жылдамдығы 60 м/мин. Сызбаны қарап шық және кестені толтыр.
Қозғалыс уақыты |
1 мин |
2 мин |
3 мин |
4 мин |
Жаяу жүргіншілер арасындағы қашықтық |
|
|
|
|
Арадағы қашықтық әр минут сайын неше метрге қысқарып отырады? Оқушы қанша уақыттан кейін әжейді қуып жетеді?
Осылайша сіз оқушыларға жақындау жылдамдығын табу қажеттігін түсіндіресіз.
110-60=50 (м/мин) – оқушы мен әжейдің жақындау жылдамдығы.
Оқушы әжейді қуып жетуі үшін екеінің арасындағы бастапқы 200 м қашықтықты жүріп өтуі тиіс. 200:50=4 (мин)
Бастапқы бекіту №3. Есепті түсіндіре отырып шығарыңыз.
5-7 есептерді сыныпта және үйде орындалатын өзіндік жұмыс қатарына енгізіңіз. №4 теңдеуді нұсқа бойынша орындатуға болады.
№8 комбинаторлық есеп балаларға жақсы таныс және олар бұндай есептерді өз бетінше орындай алады. Олардан жауаптың сынша көп нұсқасын қалай реттеуге болатынын түсіндіріп беруді сұраңыз.
Сенбі күні 4-сыныпта үш сабақ болады: математика (М), дүниетану пәні (Д) мен қазақ тілі (Қ). Сабақ кестесінің неше нұсқасын жасауға болады?
Таңдау тәсілімен шығар.
М |
Д |
Қ |
|
М |
Қ |
Д |
Д |
Қ |
М |
|
Д |
М |
Қ |
Қ |
М |
Д |
|
Қ |
Д |
М |
Ауызша тапсырмаға жаңа есеп түрлерін шығартуды қосуға болады. А және Б ауылдарының арақашықтығы 120км. Бір уақытта А ауылынан сағатына 80км жылдамдықпен жеңіл көлік, ал Б ауылынан сағатына 60км жылдамдықпен жүк көлігі шықты. Жеңіл машина неше сағаттан кейін жүк көлігіне жетеді:
80км/сағ 60км/сағ
• • •
А 40км Б t кезд. -? сағ
Алдыңғы сабақтарда балалар жалжып келе жатқан бір нысанның екіншісін қуып жетуіне қажетті уақытты табуға арналған есептерді шығарды. Сондықтан бүгінгі сабақта балаларды кері есептермен таныстыру қажет.
Ол үшін №1 есептің а, ә, б нұсқаларын сыныппен бірге шығарыңыз. Сызба мен оның астына жазылған жауап тақтадан өшірілмейді. Есепті шешу барысында балалар бұл есептерде ненің өзгергенін атап көрсетеді және осы өзара кері есеп туралы қорытынды жасайды.
Өрнек түрінде: 200 : ( 175 – 75) = 2 (мин)
3. 150: 2 = 75 (м/мин) – Жарқынның жылдамдығы
«Тағы да кері есеп бар ма?» деген сұраққа жауап іздеу.
№3 есепті шығарыңдар және бір-бір есеп құрастырыңдар.
Уақытты белгілеп алып, №4 мысалды шығарады. Жауаптарды тексеріп болғаннан кейін, сыныпта есептеу жағынан алға шыққан чемпионлды анықтаңыз.
№5-8 тапсырмаларды сыныпта және үйде өзіндік жұмысретінде орындау қажет.
№8 – комбинаторлық есеп. Қарлығаш жексенбі күні әжесіне (Ә), құрбысы(Қ) мен апайына (А) барғысы келеді. Қыз бала олардың үйіне қандай рет бойынша бара алады?
Жауаптарды артығымен жаз. Қ Ә А А Ә Қ А Қ ӘәӘӘ Ә Қ А Ә А Қ Қ Қ Ә |
Мүмкіндіктер бұтағы сызбасын толтырып, жауабыңды тексер. 3-ші
2-ші 1-ші
|
Шешудің екі тәсілі ұсынылады: реттеу арқылы; мүмкіндіктер бұтағы арқылы таңдап алу. Оны тақтаға орындайды. Өзднрі туралы есеп құрастыруды тапсырыңыз, шешуі осылай жазылады. Алдымен кімнен басталатынын анықтап алу керек, ал қалған екеуінің орны кезекпен ауыстырылады.
Сабақтың тақырыбы: Бір бағыттағы қалып қою қозғалысына берілген есептер
Сабақтың мақсаты: есептің жаңа түрімен – бір бағыттағы қалып қою қозғалысына берілген есеп түрімен таныстыру; есептеу дағдыларын жетілдіру; есептің өтілген түрлерін шығара білу.
Сабақтың барысы:
Тірек білімдерін жетілдіру.
№1 тапсырманы ауызша есептеуге қосыңыз.
Тақтада динамикалық көрнекі құралды (жылжитын нысандар, түзу сызық (жол) қозғалысы басталған жердерге қойылатын жалаушалар ) пайдалана отырып, бір бағыттағы қуып жету қозғалысына берілген есепті түсіндіріңіз. Бұл алдыңғы сабақтағы №1,3 – есептерге ұқсас.
Содан соң жылжитын нысандардың орнын ауыстырыңыз. Енді балаларға мынадай сұрақ қойыңыз:
Бұл жаңа материалды №2 алдыңғы сабақтағы оқулықтың №1(а) тапсырмасына ұқсатып өткізуге болады.
Тақтада кесте толтыруға болады.
Қозғалыс уақыты |
1 мин |
2 мин |
3 мин |
4 мин |
Машина мен автобустың арақашықтығы |
|
|
|
|
3. 270 : 3 =90 (км/сағ) – жеңіл машинаның жылдамдығы.
2-тәсіл түсіну үшін қиындау, бірақ оны да жауаптың бір нұсқасы ретінде қарастыруға болады:
Есепте берілген оқиғанның мәнін (бір бағытта жүріп бара жатқан көліктердің бір-бірнен қалып қоюы) әлі жете түсінбеген балаларға тағы бір рет ұғынықты болуы үшін№3 есепті түсіндіре отырып шығаратыңыз. Бұл есептерді шешкен кезде динамикалық көрнекі құралдар мен сызбалық үлгілерді пайдаланыңыз.
№4-7 тапсырмаларды үйде және сыныпта өзіміз қалаған тәртәп бойынша шешуге болады.. №7 тапсырманың жартысын немесе нұсқа бойынша орындату.
№8 тапсырмада өлшей отырып, фигураның боялған бөлігінің ауданын табады. Фигураның боялған бөлігі оның жалпы көлемінің қанша бөлігін алып жатыр?
Балалар боялған жасыл үшбұрыш АВСD тіктөртбұрышының жалпы ауданының жартысын алып жатқанына көз жеткізеді. Ал сары түсті үшбұрыш екі бөліктен тұрады.: PKSN шаршысының ауданының жартысы мен тік бұрышты үшбұрыш ( ені NM, ұзындығы NK болатын тіктөртбұрыш ауданының жартысы) . Бұны тіктөртбұрышты пунктирмен жалғастырып салу арқылы көрсетуге болады.
Егер сіздің сыныптағы балалар мұндай тапсырмаларды орындай алмаса, оны практикалық жұмыс арқылы түсіңдіріңіз. Бұл фигураларды бөліктерге бөліп, сол бөліктерге бөліп, сол бөліктерден осы фигураларды құрастырып көрсетіңіз.
Сабақтың тақырыбы: Есептер шығару
Сабақтың мақсаты: бір бағыттағы қозғалысқа берілген есептерді шығара білу қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру, геометриялық фигуралар мен шамалар туралы білімін бекіту.
Ауызша тапсырмаға мынадай тапсырмаларды енгізу болады:
Мысалдарды шешкен кезде сол санға сәйкес келетін әріппен белгілейміз.
36:6 54-45
800:80 72:6
|
57:19 96:12
98:14 64:16
|
№3 а)
t |
1сағ |
2сағ |
3сағ |
4сағ |
5сағ |
S |
15км |
30км |
45км |
60км |
75км |
d |
105км |
90км |
75км |
60км |
45км |
A B
Б) Бұл сабақта бір бағыттағы қозғалыс күрделене түседі. Қлзғалатын нысандар бір мезгілде емес, белгілі бір уақыт аралығында қозғала бастайды. Мұндай жағдайлар өмірде жиі кездеседі. Сондақтан сыныптағы балалардың атын пайдаланып және балаға жақын өмірлік жағдайларды үлгі ете отырып, дайындық жүргізуге болады.
Екінші велосипедшінің жылдамдығын табамыз:
12 + 3 = 15(км/сағ).
60 : 15 = 4(сағ) – екінші велосипедші ауылға жету үшін осынша уақыт қажет.
60 : 12 = 5(сағ) – бірінші велосипелші ауылға жету үшін осынша уақыт қажет.
4сағ + 2 сағ = 6сағ – бірінші велосипедші жолға шыққан сәттен бастап осынша уақыт өтеді.
Ендеше екінші велосипедші біріншісін басып оза алмайды.
№4. Түбірлері тең теңдеулерді жұптастырып жазу.
1-тәсіл. Алдымен барлық теңдеулерді шешіп аламыз. Содан соң оларды жұптастырып жазамыз.
2-тәсіл. Құрылымын талдап алып, талдау негізінде теңдеуді шешпей-ақ қорытынды жасау. Екі тәсілді де пайдалануға болады.
№5 тапсырманы орындағанда балалардан дөңгелекті теңдей 6 бөлікке бірдей етіп бөлуді талап етпеңіз. Оқушылардан мұны қайткенде дұрыс істеу болатынын сұраңыз (белгімен, торкөз бойынша, т.б), олардың ұсыныстарын тыңдап алыңыз.
№6 тапсырмадағы «абайла» соңғы мысалда. Бірінші жақшаның нәтижесі нөлге тең болатынын көргеннен кейін, ары қарай есептеудің қажеті жоқ.
№7 тапсырма. 2,7,9 цифларын пайдалана отырып, неше екі таңбалы сан жазуға болады: (Бұл сандардағы цифрлар қайталанады). Жауап нұсқасы өте көп болғандықтан, оны жүйелеу қажет. Ол үшін алдымен 2-ден басталатын сандарды (22,27,29), содан соң 7-ден (77,72,79) және 9-дан ( 99,92,97) басталатын сандарды жазыңыз. Жауап нұсқалары жазылған кестені де осындай ретпен толтырамыз. Оны тақтаға сызған дұрыс.
2 7 9 Мүмкіндіктер бұтағын құр.
2 7 9 ондықтар
2 7 9 бірліктер
№5 тапсырма – құрама есеп. Бірақ өмірде мұндай жағдайлар өте жиі кездеседі, сондықтан онымен танысудың пайдасы зор. Егер жолаушы 10 минутта озып кетсе, жолға кеткен уақыттың 10 минутқа тең болғаны.
1-тәсіл
700-600=100 (м)- екінші жолаушының жүріп өткен жолы.
100:10=10 (м/мин) –екінші жолаушының жылдамдығы.
2-тәсіл
600 : 10 = 60 (м/мин) - бір-бірінен алыстау жылдамдығы.
70 - 60 = 10 (м/мин) - екінші жолаушының жылдамдығы.
№6 тапсырмада алдымен параллель түзулерді көзбен, бұрыштық сызғышсыз аныктап алғаннан кейін ғана бұрыштың сызғышты пайдалануды сұраңыз. Бұл жаттығу келесі сабаққа дайындық болады.
№6 (ә) тапсырма - сызық сызылмаған кағазға тіктөртбұрышты салу алгоритмін кайталауға арналған есеп. Балалар суретке сүйене отырып, алгоритмдік кадамдар тізбегін жасайды.
№7 тапсырманы орындаған кезде - оқулыктың форзацын ңолданыңыз, яғни, бір таңбалы сандар мен 10-ның кубтары көрсетілген кестені пайдаланыңыз.
№ 8 Сызбада неше үшбұрыш бар?
а) ә)
Жауабы: а) 16 үшбұрыш бар; ә) 13 үшбұрыш бар.
№8.Көк, қызыл жөне жасыл стақандарға қарындаштар, фломастерлер мен қаламдар салынған. Жасыл стақанда қарындаш жоқ, ендеше карындаштар қайда тұр? Кестені немесе графты (бағыт сызығы) пайдалан.
|
Қарындаштар |
Фломастерлер |
Қаламдар |
Көк стақан |
- |
+ |
- |
Жасыл стақан |
- |
- |
+ |
Қызыл стақан |
+ |
- |
- |
Кейінгі сан |
|
|
|
|
Сан |
14 999 |
916 001 |
|
9 999 999 |
Алдыңғы сан |
|
|
999 999 |
|
№2 - қозғалысқа берілген есептерді теңдеу құру арқылы шешу (бұл тәсілмен балалар тұңғыш рет кездесіп отыр). Теңдеу құру арқылы есепті шығару ережесімен таныстыру.
№3 есепке нұсқау. Есепті оқып шыққаннан кейін сұрақты белгілеп, белгісіз шаманы х деп белгілеңдер. Сосын есеп шартын тағы бір рет оқып шығып, өрнек пен теңдік құрыңдар.
№8 есепке нұсқау. Былайша талдаймыз:
Сабақтың мақсаты: оқушыларды жаңа тақырыпты қабылдауға дайындау; әртүрлі есептерді шешу қабілеті мен есептеу дағдысын жетілдіру
25 12 2014
6 стр.
Сабақтың көрнекілігі: Райымбек батыр мен Әбілмансұр батырдың суреттері, инсерт стратегиясы, Венн диаграммасы, семантикалық карта, сабаққа байланысты сөзжұмбақтар
10 10 2014
1 стр.
Есімдік туралы алған теориялық білімдерін практикада қолдану, ауызша, жазбаша талдау жұмыстарын жүргізе отырып, білімдерін бекіту
09 09 2014
1 стр.
Сынып оқушыларын 2 топқа бөліп, топтарға «Морфология», «Синтаксис» деп ат қоямыз. Сонымен бірге топтарға бағалау парақшалары да таратылады
12 10 2014
1 стр.
Сабақтың мақсаты : а қазақ тілі туралы түсінік бере отырып, қазақ тілінің мәртебесін аяққа баспай қашанда биік ұстауға үйрету
25 12 2014
1 стр.
Сабақтың көрнекілігі: тірек-сызба кестесі, элемент таңбалары, формулалар жазбасы
15 12 2014
1 стр.
Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, математика, биология. Сабақтың көрнекілігі интерактивті тақта
16 12 2014
1 стр.
Мұғалiм : Кадет мырзалар мен бүгiнгi сабақтың қонақтары сабақты «Табиғат» туралы өлеңнен бастағым келiп отыр
17 12 2014
1 стр.