Студенттерді оқыту бағдарламасы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

С. АМАНЖОЛОВ АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

«Бекітілді»

Факультет әдістемелік кеңесі

отырысында _____________

Төрайымы_________________

«____»________________2007ж.

СТУДЕНТТЕРДІ ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ

(Syllabus`)

пән бойынша

Топография геодезия негіздерімен

пәннің атауы

мамандығы 050609, география

__________________________________________________________________

(шифр, мамандық атауы)

оқыту түрі күндізгі

___________________________________________________________________

(күндізгі, сырттай)

Барлығы___2__ кредит

Курс___1_______

Семестр___2_____

Дәріс___15__ сағат

Семинар__-___ сағат

Зертханалық __15____ сағат

Ағымдық бақылау саны__2__

СӨЖО(аудиторлық) сағат_30__

СӨЖ сағат___30__
Барлық аудиторлық сағат саны _60____
Барлық аудиторлық емес сағат саны 60
Барлық сағат саны_______120_______
Өскемен, 2007

Силлабус Аль-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің 2006 жылы [ГОСО РК 3.08.266-2006, БД2 базалық пәні, Каr2209 «Картография»] құрастырылған 050609 - «География» мамандығының «Картография» пәнінің типтік бағдарламасы бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартының негізінде жасалды

/құжат қайда және кімнен берілді/

Кафедра отырысында қаралды және ұсынылды_____«География»_____________

«____2______»____мамыр______________2007ж . Хаттама №_9_____

Кафедра меңгерушісі__________________Чурсин А.С.( аты-жөні)

2.Пәннің атауы мен коды: TOG 1205 Топография геодезия негіздерімен

3.Оқытушының аты-жөні: Калеева Кульзина Мееркановна, география кафедрасының оқытушысы, кафедра 4 оқу корпусының 22 бөлмесінде орналаскан.

4.Байланыс ақпараты: география құжырасының тел: 520-952, кафедрада сабақ кестесі бойынша болады.

5.Несие саны -2 кредит, оның 1 сағаты лекция, 1 сағаты зертханалық дәрістер.

6.Күні: 2008 жылдың 2 семестрінде.

7. Пәннің мақсаты мен міндеті.

8.Курсқа сипаттама. «Топография геодезия негіздерімен» пәні география бакалаврын даярлау барысындағы географиялық білім берудің маңызды бір бөлігі болып табылады. Географиялық факультеттердегі курстың мақсаттары географияның өзін зерттеу мақсаттарымен сәйкес келе отырып, географиялық ойлауды қалыптастырады. Ойлаудың өлшемі карта болып табылады – ол шындық болмыстың моделі және сонымен қатар ақпарат көзі. «Топография геодезия негіздерімен» пәнінің зерттеу объектісі – Жердің беті, оны құрастыратын элементтердің шамасы мен кеңістіктік орналасуы. Курсты зерттеу нәтижесінде студенттер топографиялық карталар түрлері туралы және оларды пайдалану туралы білімдері болуы тиіс. Топографиялық карта жергілікті жердің сипаты, онда орналасқан объектілер, олардың сапалық және сандық өзгешеліктері туралы біршама толық ақпарат береді. Топографиялық карта жергілікті жерде бағдарлану үшін, жаңа объектілерді, далада географиялық зерттеу жүргізу барысында табылған мәліметтерді картаға салу үшін қолданылады. Топографиялық картаны оқу үшін шартты белгілер жүйесін және жер бетінің элементтерін графикалық түрде салу ережелерін зерттеу қажет.

9.Пререквизиттер: келесі пәндер бойынша мектеп курсы бағдарламасы шеңберіндегі теориялық білімдер мен практикалық дағдылар: «Геометрия», «География», «Физика», «Математика». Курстың постреквизиттері: мамандықтың негізгі және профильдік пәндері.

10.Постреквизиттер: «Топография геодезия негіздерімен» курсын зерттеген соң студенттер географиялық зерттеудің топографо-геодезиялық әдістерінің негіздерін білуі тиіс, аэротүсірулер мен ғарыштық түсіру туралы түсініктері білуы тиіс.

11.Пәннің кысқыша мазмұны. Курстың бағдарламасы 2-модульден құралған: 1- модульде - топографиялық карталар және пландар, геодезия және топография туралы жалпы мәліметтер, жер бетіндегі нүктелердің орнын анықтау, сызықтарды бағдарлау, ал 2-ші модульде – топографиялық түсірістер, түсірістердің мәні, жасауы және нәтижелерін өндеу.

12. Сабақтың түрлері бойынша тақырыбы, аптасы көрсетіліп, сағаттарға бөлінген тақырыптық –күнтізбелік жоспар.

Дәрістер:

Модульдің атауы және шифрі	Дәріс тер №	Оқып үйренетін сұрақтар атауы	Сағат саны	Апталық жүктеме	Әдебиет №	Ескерту
1	2	3	4	5	6	7
Модуль I топогра-фиялық карталар және пландар	1 2 3 4 5 6 7	Топографиялық карта және план. Жер шарының пішіні мен көлемі туралы түсінік.Жердің қисықтығының Жер бетіндегі нүктелердің горизонталь ара қашықтығы мен биіктігіне тигізетін әсері. Меридиандардың жақындасуы.Масштабтар. Полярлық және тікбұрыштық координаталар жүйелерінің арасындағы байланысы. Жергілікті жерде сызықтарды бағдарлау. Баыттау бұрыштар және оларды топографиялық карталардан анықтау. Өлшеу қателіктрінің ториясы.Өлшелер және өлшеулердің жіктелуі.Өлшеулердің қателіктері.Тең дәлдікті және тең дәлдікті емес өлшеулердің математикалық өңдеулері. Геодезиялық есептеулердің негізі. Топографиялық карталар және пландар. Жер бетін картографиялық бейнелеудің негізгі ерешеліктері. Топографиялық карталардың ерекшеліктері.Топографиялық карталардың математикалық негізі.Топографиялық карталардың жол-жол сызығы және номенклатурасы. Жер бедерін және құбылыстар элементтерін картографиялық бейнелеулердің шартты белгілері. Карталардан өлшеу жұмыстарының дәлдігі.	1 1 1 1 1 1 1	1 2 3 4 5 6 7		Топокарталар, пландар, плакаттар
Модуль II Жергілікті жердің түсірістері	8 9 10 11 12 13 14 15	Жергілікті жердегі ұзындықтарды өлшеу. Ұзындықтарды өлшеу құралдары. Өлшеу нәтижелерінің дәлдігі. Жергілікті жердегі горизонтальды бұрыштарды өлшеу. Жергілікті жердегі вертикальды бұрыштарды өлшеу. Бұрыштарды өлшеу құралдары. Теодолиттердің түрлері. Оптикалық теодолиттер. Олардың құрылысы мен тксерілуі. Жергілікті жердегі нүктелердің пландық координаталарын анықтау. Теодолиттік жүрістер және олардың түрлері. Теодолиттік жүрістер нүктелерінің координаталарын есептеу. ҚР мемлекеттік геодезиялық жүйелері. Жергілікті жердегі нүктелердің биіктігінанықтау. Биіктіктерді анықтау әдістері. Геометриялық нивелирлеу. Геометриялық нивелирлеу құралдары. Триигонометриялық, барометриялық және аэрорадионивелирлеу. Жергілікті жердегі түсіріс жұмыстары. Топографиялық карталарды жасау жұмыстарының түрлері. Түсірістердің жіктелуі. Карталарды жанарту. Жергілікті жердегі топографиялық түсірістердің түрлері және әдістері. Жергілікті жердегі тахеометриялық түсірістер. Тахеометриялық түсірістің мәні және құралдары. Түсіріс нәтижелерін өңдеу. Буссольдық және көзмөлшерлік тұсірістер. Жергілікті жердегі фототопографиялық түсіріс. Біріккен аэрофототопографиялық түсіріс. Стереотопографиялық түсіріс.Фототопографиялық түсірісті автоматтандыру әдістері. Топографиялық карталарды жанарту және жасауда ғарыштық түсірістерді қолдану.	1 1 1 1 1 1 1 1	8 9 10 11 12 13 14 15
		Барлығы	15

Зертханалық сабақтар:

Зерт. Жұмыс / апта №		Тақырып	Сағат саны	Әдебиет №	Бақылау түрі	Ескерту
1	2	3	4	5	6	7
№ 1-7 I- VII		1. Карта және план. Масштабтар. Масштабтардың түрлері. 2. Топографиялық карталардан қашықтықтар мен аудандарды өлшеу. 3. Топографиялық карталардан тік бұрышты және географиялық координаталарын анықтау. 4. Бағдарлау бұрыштары. Топографиялық карталардан шын азимуттарды, дирекциондық бұрыштарды өлшеу. Магниттік азимуттарды және румбаларды анықтау. Бағдарлау бұрыштарының арасындағы байланыс. 5. Топографиялық карталардың жол-жол сызығы және номенклатурасы. 6. Жергілікті жердің жер бедерін биіктік белгілері бойынша горизонтальдармен бейнелеу. 7. Топографиялық карталар бойынша жергілікті жерді зерртеу. Топографиялық карталарды оқу. Мазмұнына анализ жасау.	1 1 1 1 1 1 1		ЕСЖ ЕСЖ ЕСЖ ЕСЖ ЕСЖ ЕСЖ ЕСЖ	Топокарталар, көлднең масштабты сызғыш, транспортир, циркуль- өлшеуіш, планиметр, палеткалар. Жол-жол сызықтардың сызбасы Топокарталар, циркуль- өлшеуіш,шартты белгілер
№ 8-12 VIII-XII		8. Тең дәлдікті және тең дәлдікті емес өлшеулердің нәтижелерін математикалық өңдеу. 9. 2Т30 теодолитінің құрылысымен танысу. Оны тексеру. Есеп алу. 10. НВ-1 нивелирінің құрылысымен танысу.Оны тексеру. Есеп алу. 11. Теодолиттік жүріс координаталарының ведомосін есептеу. 12. Геометриялық нивелирлеу материалдарын теңестіру. 13. Тригонометриялық нивелирлеу материалдарын теңестіру. 14. Буссольдық түсірістің плпнын құру. 15. Аэро- және ғарыштық суреттермен белгілі территорияға сипаттама беру.	1 1 1 1 1 1 1 1		ЕСЖ ЕСЖ ЕСЖ ЕСЖ ЕСЖ	Өлшеулер журналы Теодолит2Т30 Нивелир НВ-1 т. жүрістің журналы г.нивелир-леу журналы т.нивелирлеу Журнал сұлба Аэро-, ғарыштық суреттер
		Барлығы	15

13.Сабаққа дайындалу үшін материалды оқып үйрену кестесі

Студенттердің өзбетімен жұмыс кестесі:

№

п/п

Сабақтың тақырыбы

СӨЖ тапсырмасы

Тапсырманың мақсаты мен мазмұны

Ұсынылған әдебиеттер

Бақылау түрі

Өткізу мерзімі

Жоғ. балл

Топография геодезия негіздерімен пәніне жалпы кіріспе. Топография мен геодезияның

анықтамасы. Пәннің негізгі мақс аты мен тапсырмасы.

Топографиялық карта бетінің толтырылуыРамкалардың түрлрі. т.Карталардың проекциясы.

Сызықтарды бағдарлау. Бағыт бұрыштары. Жргілікті жерде бағдарлау.

Өлшеулердің қателіктері. Жалпы шолу.

Жергілікті жердің жер бедерінің бейнеленуі.Жергілікті жердің макеті.

Карталарды оқу

Құралдарды зерттеу

Дистанциондық түсірістер.

1.Курстың негізі мен әдісі.

2.Курстың мақсаты мен тапсы-масы.

3.Топография мен геодезия

түсінігі.

4.Топографиялық карта және оның ерекшелігі.
1.Топографиялық карта бетінің толтырылуының ерекшелігі.

2.Рамкалардың түрлрі , олардың арналуы.

1. Қандай сызықтар бағдарлау сызықтары на саналады.

2. Бағыт бұрыштары.

3. Карта бойынша жергілікті жерде бағдарлану
1. Өлшеу қателіктерің жіктелуі.

2. Өлшеу нәтижелерінің дәлдігін бағалау.

1.т.Карталарда жер бедрін бейнелеу әдістері.

2.Жергілікті жердің жер бедерін биіктік белгілері бойынша горизонтальдармен бейнелеу.

3.Жергілікті жердің жер бедерінің макетін жасау.
1.Шартты белгілер. 2.Шартты белгілер арасындағы байланыс. 3.Карталардың мазмұнын оқу
1. Жұмыс жасау:

а)астролябиямен

б)компас пен буссольмен

в)теодолитпен

г)нивелирмен

д)эклиметрмен

е)қарапайым құралдармн
1.Аэротүсіріс.

2.Ғарыштық түсіріс

Географиялық ғылымдарды оқудағы пәннің рөлі.Топографиялық карталардың ерекшелігі.

т. Карта бетінің компоновкасы

т.Карта рамкасының арналуы.

Тең бұрышты көлденең цилиндрлік Гаусс-Крюгер проекциясы.

Бағдарлау сызығын атаңыз. Бағдарлау бұрыштарына анықтама беріңіз. Карталардың көмегімен жергілікті жерде бағдарлану.

Өлшеу қателіктерінің түрлерін атаңыз. Өлшеу қателіктерінің формулалары.

т.Карталарда жер бедрін бейнелеу әдістерін атаңыз.

Горизонтальдарды сызыу, жуандатылған горизонтальдарды белгілеу, бергштрихтерді көрсету, Жер бедрінің пішінін атау.

Жергілікті жерге шартты белгілер бойынша сипаттама жасау.

Қашықтықтарды анықтау. Есептер ді алу. Горизонтальды және вертикальдық бұрыштарды өлшеу. Өлшеу журналдарын толтыру.

Стереобейнлеу ұғымы. Дистанциондық материалдарды картографиялық түрге көшіру әдістері.

Конспект

Сызба

Сызбалар

Конспект
Сызба жұмыстары

Жер бедерінің макеті.

Конспект

Журналдар, сызбалар, есептеулер.

Конспект

2 апта

3 апта

4 апта

5 апта

6,7 апта

8 апта

9-14 апта

апта

Студенттердің оқытушымен өзіндік жұмыс кестесі:

№

п/п

14.Эдебиет

-Негізгі әдебиет:

1.Топография с основами геодезии /Под ред. А.С. Харченко и А.П. Божок. М., 1986.

2.Господинов Г.В., Сорокин В.Н. Топография. М., 1974.

3.Картография с основами топографии /Под ред. Г.Ю Грюнберга. М., 1991.

4.Гедымин А В., Грюнберг Г.Ю., Малых М.И. Практикум по картографии с основами топографии. М., 1981

5.Картография с основами топографии /Под ред. А.В. Гедымина.ч 1. М., 1973.

-Қосымша әдебиет:

6.Андреев Н.В. Основы топографии и картографии.

7.Комисарова Т.С. Картография с основами топографии. М., 2001.

8.Южанинов В.С. Картография с основами топографии. М., 2001.

9.Соломко А.В. Полевая практика по топографии. М., 1989.

10.Малых М.И. Полевая практика по топографии. М., 1980.

11.Скорогорева Р.Н. Геодезия с основами геоинформатики. М., 1999.

12.Лапкина Н.А. Практические работы по топографии и картографии. М., 1971.

13.Справочник геодезиста /под ред В.Д. Большакова, Г.П. Левчука. М., 1975.

14.Шулейкин А.С. Топографическое черчение М., 1978.

15.Журнал «Геодезия и Картография»

16.Условные знаки топографических карт

15.Баға бойынша хабарлама.

Аралық аттестация емтихан түрінде жүргізіледі. Аралық аттестация үшін үлгерімнің жоғары қөрсеткыкіші 40% құрайды. Пән бойынша үлгерімнің қорытынды көрсеткіші аралық бақылау (60%) мен аралық аттестация – емтихан (40%) бойынша үлгерім көрсеткішінің қосындысы ретінде анықталады. Қорытынды көрсетіштің жоғары мәні 100%құрайды.

16. Балл қою саясаты.

Егер студент 1-сабаққа қатыспаса 3-баллы кемиді, сабаққа толық қатысқан студентке қосымша 1 балл. Қойылған бағаға разы болмаған студент кредиттік окыту жүйесінің ережелеріне сәйкес арыз жазып, кафедра оқытушыларынан тұратын комиссия алдында қосымша емтихан тапсырады.

17.Қурстың саясаты.

- Дәрістерге міндетті түрде қатысу;

- Зертханалық және басқа жұмыстарды уақытында тапсыру;

- СОЖ, СОӨЖ – ды уақытында орындау;

Рұқсат етілмейді:

-Дәрістерге кешігу;

-Дәріс барысында ұялы телефонды қолдану;

Тапсырмаларды дер кезінде тапсырмау.

18. Сұрақтар мен бақылау түрлері тақырыптарының тізбесі.