ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

С. АМАНЖОЛОВ АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

«Бекітілді»

Факультет әдістемелік кеңесі

отырысында _____________

Төрайымы_________________

«____»________________2007ж.

СТУДЕНТТЕРДІ ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ

(Syllabus`)

пән бойынша

Картография

пәннің атауы

мамандығы 050609, география

__________________________________________________________________

(шифр, мамандық атауы)

оқыту түрі күндізгі

___________________________________________________________________

(күндізгі, сырттай)

Барлығы___3__ кредит

Курс___2_______

Семестр___3_____

Дәріс___30__ сағат

Семинар__-___ сағат

Зертханалық __15____ сағат

Ағымдық бақылау саны__2__

СӨЖО(аудиторлық) сағат_45__

СӨЖ сағат___45__
Барлық аудиторлық сағат саны _90____
Барлық аудиторлық емес сағат саны 90
Барлық сағат саны_______180_______
Өскемен, 2007

Силлабус Аль-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің 2006 жылы [ГОСО РК 3.08.266-2006, БД2 базалық пәні, Каr2209 «Картография»] құрастырылған 050609 - «География» мамандығының «Картография» пәнінің типтік бағдарламасы бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартының негізінде жасалды

/құжат қайда және кімнен берілді/

Кафедра отырысында қаралды және ұсынылды_____«География»_____________

«____2______»____мамыр______________2007ж . Хаттама №_9_____

Кафедра меңгерушісі__________________Чурсин А.С.__( аты-жөні)

Экология және жаратылыстану ғылымдары факультеттін әдістемелік кеңесі отырысында қабылданды

«_____» _____________ 2007 ж. Хаттама № __________
ФӘК төрағасы ___________________ Муздыбаева Г.С.

2.Пәннің аты және коды: Kar 2209 «Картография»

3.Оқытушы жөнінде мәлімет: Калеева Кульзина Мееркановна, география кафедрасының аға оқытушысы, кафедра 4 оқу корпусының бөлмесінде орналасқан.

4.Байланасу ақпараты: кафедрада сабақ кестесі бойынша болады, жұмыс телефоны – 52-09-52.

5. Несие саны – 3 кредит, оның 2 сағаты лекция, 1 сағаты зертханалық дәрістер.

6. Күні: 2007 жылдың 3 семестрінде.

7. Пәннің мақсаты мен тапсырмалары

Пәнді оқытудың мақсаты – болашақ мамандарда картографиялық көзқарас қалыптастыру, қоршаған дүниені бейнелеудің әдістері туралы білім алу, түсінік қалыптастыру. Пәнді оқытудың тапсырмасы – аталған пәнді оқығанда студент өзге географиялық пәндерді оқыған кезде оны игеруге қолданатын білімнің толық жүйесін игеру керек.

8. Курстың қысқаша сипаттамасы: Картография – студент-географтарды университеттік дайындаудағы басты курстардың бірі.Аталған курс болашақ мамандарда картографиялық көзқарас қалыптырады және оларға қоршаған дүниені бейнелеу әдістері және кеңістіктік анализ бен моделдеу туралы білім береді. Географиялық карталар, атластар мен өзге де картографиялық шығармалармен негізі жұмыстар жасап үйретеді, картографиялық ғылым мен шығармашылықтың даму болашағымен таныстырады.

9. Курстың пререквизиті: студентте курсты ойдағыдай игеруі үшін «География», «Геометрия», «Топография негіздерімен геодезия», «Жалпы жертану» сияқты негізгі пәндерден негізгі білімі болуы тиіс.

10. Курстың постреквизиті: «Картография» пәні бойынша алынған білім болашақта негізгі және профилдік пәндерді игеру үшін, соныменқатар далалық оқу іс-тәжірибе сабақтарына қажет болады.

11. Пәннің кысқаша мазмұны. Курстын бағдарламасы 3 – модульден қуралған: 1 – ші модульде - Картография карталарды жасау мен қолдану ғылымы ретінде, оның құрылымы, шығармаларынің жалпы классификациясын жене математикалық негізімен таныстырады; ал 2 - модульде картографиялық бейнелеудің тәсілдері, жинақтаудың маңызы және факторлары, картографиялық бейнелеудің тәсілдерін таңдау кезінде жинақтаудың әсері қаралады; 3 – модульде картографиялық әдістік зерттеу, карталарды іске алғанда негізгі тәсілдері, экологиялық картографияның жағдайдарына арналған.

12.Сабақтың түрлері бойынша тақырыбы, аптасы көрсетіліп сағаттарға бөлінген тақырыптық-күнтізбелік жоспар.

Дәрістер:

Модульдің атауы және шифрі	Дәріс тер №	Оқып үйренетін сұрақтар атауы	Сағат саны	Апта лық жүк теме	Әдеби ет№	Ескерту
1	2	3	4	5	6	7
Модуль I Карталар. Картография. Карталардың математиқалық негізі .	1 2 3 4	Картография карталарды жасау мен қолдану ғылымы ретінде. Географиялық картаның негізгі қасиеттері мен анықтамасы. Картографиялық шығарма-ларының классификациасының жалпы принциптері. Карто-графиялық шығармаларының типтері. Географиялық атлас-тар жане олардын классифи-кациасы. Глобустар, кескіндер, блокдиаграммалар, рельефті карталар. Географиялық карталардың математикалық негіздері. Географиялық карталардың математикалық негіздерінің элементтері. Картографиялық проекциялар және олардың классификациасы. Картографиялық проекцияларды таңдау принципы. Топографиялық карталардың проекциялары.	2 2 2 2	1 2 3 4	[1], [3] [7],[13] [1],[2], [3],[4], [5],[6], [7],[10]. [1],[2], [3],[4], [5]. [6],[7], [10], [14].	Демонст-қ дәрістер, ТСО, ЭЕМ, ИКТ, жаңа инновация жәнет.б.
Модуль 2 Картографиялық бейнелеудің тәсілдері. Картографиялық жинақтау. Геог-рафиялық карталардың типі. Географиялық атластар.	5 6 7	Картографиялық бейнелеудің тәсілдері. Картографиялық шартты белгілеулері және олардың функциясы. Жергілікті жердің рельефті моделі. Картографиялық жинақтау. Жинақтаудың маңызы және факторлары. Картографиялық бейнелеудің тәсілдерін таңдау кезінде жинақтаудың әсері. Географиялық карталардың типы. Географиялық атластар. Географиялық карталармен атластарды талдау және бағалау. Бағалаудың критерии. Карталардың талдау әдісі. Атластарды талдау және бағалау.	4 2 2	6,7 8 9	[2],[4], [5],[6], [7],[10] [11]. [2],[4], [5],[6], [7],[10] [11][20 [21],[22]. [2],[5],[6], [7],[10] [11].	Демонст-қ дәрістер, ТСО, ЭЕМ, ИКТ, жаңа инновация жәнет.б.
Модуль III Картографиялық әдістік зерттеу. Карталарды іске асыру әдісі. Экологиялық картография Картография жене телекоммуникация.	8 9 10 11 12	Картографиялық әдістік зерттеу. Картографиялық әдістік зерттеу кезіндегі негізгі талдау әдістеме. Негізгі талдау әдістеме. Карталардын сандық анықтамалықтардың ақиқаттық және дәлдік.Ғылым зерттеуде картографиялық әдістік зерттеу іске алу. Зерттеудің картографияық әдістері. Картографиялық зерттеу әдістеріндегі анализ жасаудың негізгі тәсілдері. Карталар бойынша анықтаудың дәлдігі мен аққиқаттығы. Картографиялық зерттеу әдістерін ғылыми зерттеулерде қолдану. Карталарды қолданудың негізгі әдістері. Карталар арқылы географиялық құбылыстардың өзара әсері мен дамуын зерттеу. Экологиялық картография. Табиғатты қорғау мәселелерін картографияық зерттеулер арқылы шешу. Карталарды болжаулар жасауға және табиғатты қорғауға қолдану. Ғарыштық ақпаратты экологиялық картографиялауға қолдану. Телекоммуникациялық желілер. Телекоммуникация-лық. компьютерлік желілердегі карталар мен атластар.	4 2 2 2 2	10,11 12 13 14 15	[1],[2], [3],[4], [5], [6], [7],[10] [1],[2], [3],[4], [5], [6], [7],[10] [1],[2], [3],[4], [5],[6], [7],[10] [1],[2], [3],[4], [5], [6], [7],[10] [1], [2], [7],[10	Демонст-қ дәрістер, ТСО, ЭЕМ, ИКТ, жаңа инновация жәнет.б.
		Барлығы	30

Зертханалық сабақтар:

Зерт. Жұмыс Апта №	Тақырып	Сағат саны	Әдебиет №	Бақылау түрі	Ескерту
1	3	4	5	6	7
№1-5 I-V	1.Картаның элементтері. Картаның құрылымы. Картографияның қүрылымы.Карталардың жіктелуі. 2. Бұрмалану түрі мен алып жатқан территориясы бойынша ерекшеленетін карталардың бұрмалану шамасын анықтау. 3. Бұрмалану түрі бойынша еркшеленетін картографиялық проекцияларды салу. 4.ҚР территориясын мысалға ала отырып картографияланатын территориясының ерекшелігіне байланысты алып жатқан территориясына, масштабына, мақсатына байланысты картографиялық проекцияны таңдау.	1 1 2 1	[2],[4],[5] [1],[5],[7],[9] [4],[7],[8],[14] [7],[8],[14]	Схема Опрос ЕГЖ ЕГЖ ЕГЖ	Карталар, атластар, лекция ТСО,ЭЕМ қолдану ТСО,ЭЕМ қолдану ТСО,ЭЕМ қолдану
№5-7 VI- XI	5.Тақыптық карталарды құру: а)картодиаграмма әдісімен б)картограмма әдісімен в) белгілеу әдісімен 6.Масштабтары бойынша ерекшеленетін үш түрлі картаның картографиялық генерализациясын анықтау. 7. Мазмұнына анализ жасау: а)тақырыптық карталарға б)географиялық атластарға	1 1 1 1 1 1	[8],[10],[12], [14] [2],[8] [3],[11],[12] [3],[11],[12]	ЕГЖ ЕГЖ ЕГЖ ЕГЖ ЕГЖ ЕГЖ	ТСО,ЭЕМ қолдану Карталар, атластар, лекция Карталар, атластар, лекция
№8-11 XII-XV	8) Жер бедерін жалпыгеографиялық карталар арқылы зерттеу. Кескінін салу. 9) Жергілікті жерді тақырыптық карталар арқылы зерттеу. 10)Эколого-географиялық картографиялау. Экологиялық карталар және қоршаған ортаны қорғау 11) Телекоммуникациялық желілер мен электрондық карталар.	1 1 1 1	[2],[7],[8] [2],[7],[8] [2],[7] [1],[2],[3],[7]	ЕГЖ ЕГЖ сұрау сұрау	Карталар, атластар, лекция Карталар, атластар, лекция Карталар, атластар, лекция Электрондық карталар
	Итого	15

13. Сабаққа дайындалу үшін материалды оқып үйрену кестесі

13.1Студенттердің өзбетімен жұмыс кестесі:

№ п/п	Сабақтардың тақырыптары	СӨЖ тапсырма	Тапсырманың мақсаты мен мазмұны	Ұсынылған әдебиеттер (бб.)	Бақылау түрі	Өткізу мерзімі		Жог. балл
1 2 3 4	«Карта» термині және анықтамсы. Мектеп географиялық глобусы. Басты және жеке масштабтін анықтауы. Бұрмалану эллипсі. Негізгі картография-лық проекциялар. Картографиялық проекцияларды таңдау.	1.Географиялық координаталарды анықтау 2. Карта мен глобустың ұқсастығы мен айырмашылығы. 3.Ортодромия мен локсодромия. 1.Берілген нүктедегі масштабтар бұрмалануын сипаттайтын бұрмалану элипсі. 2.Нөлдік бұрмалану түзулері мен нүктелері ұұымы. 1.Картографиялық проекциялар: а) бұрмалану түріне байланысты б) көмекші бет түріне байланысты. в) бағдралану түріне байланысты. 1. Картографиялық торды салу: а) өз еліңдікін б) өз облысыңдікін	1.Географиялық координаталарды анықтау 2. Карта мен глобустың ұқсастығы мен айырмашылығы. 3.Ортодромия мен локсодромия практикалық мәні. Бұрмалану элипсінің пішіні мен мөлшері. Берілген нүктедегі ең жоғарғы созылу мен сығылу. Картографиялық торлардың негізгі түрлері мен айырмашылығы. Өз елің мен облысыңның территориясының картографиялық проекциясын салу.	[2] 8-9 б.б [11] ч.II 3-6 б.б [2]66-72 б.б [11]20-82 б.б [2]69-74 б.б [11]43-82 б.б [2]80-86 б.б [9]3-53 б.б	ЕГЖ Проекция-лардың копиясы, қорытынды Проекция-лардың копиясы, қорытынды ЕГЖ	2 апта 3 апта 4 апта 5,6 апта		2 2 2 2
5 6 7 8	Картография-лық бейнелеу әдістерін зерттеу Картография-лық жинақтау. Картографиялық шығармалардың мазмұнына анализіз жасау. Картография ғылымының даму болашағы.	1.Картографиялық бейнелеу әдістеріне байланысты тақырыптық карталар мазмұнына анализ жасау. 1.Жинақтауға әсер ететін факторлар. 2.Жинақтауның түрлері. 3. Геометриялық дәлдік пен географиялық сәйкестік. 4.Түрлі локализацияланған объектілердің генерализациясы 1.Жалпыгеографиялық карталарға анализ жасау және баға беру. 2.Жалпыгеографиялық карталар бойынша құрлық учаскесіне геграфиялық сипаттама беру. 3.Тақырыптық карталарға анализ жасау және алғашқы сипаттама беру. 1. Картографиялық және геоинформатика 2. Картографиялық және телекоммуникация	Карталарға анализ жасау: а)табиғат карталарына б)әлеуметтік-экономикалық карталарға. Картографиялық жинақтауның географиялық картографиядағы маңызы және оның ерекшеліктері. Берілген тапсырмаға сәйкес ақпарат алу. Карталарды автоматты құру және колдану. Компьютерлік желілердегі карталар мен атластар	[2]94-120 б.б [3]217-236 б.б. [3]185-200 б.б [8]106-111б.б [8]106-119б.б [12] 136-157б.б [1]259-320 б.б	сұрақ тесттер Сұрақ реферат	7,8 апта 9 нед. 10-11 апта 12 апта		2 2 2 2
Барлығы							16

13.2Студенттердің оқытушымен өзіндік жұмыс кестесі: № п/п Сабақтардың тақырыптары СОӨЖ тапсырма Тапсырманың мақсаты мен мазмұны Ұсынылған әдебиеттер (бб.) Бақылау түрі Өткізу мерзімі Жог. баға 1 2 3 4 «Карта» термині және анықтамсы. Мектеп географиялық глобусы. Басты және жеке масштабтін анықтауы. Бұрмалану эллипсі. Негізгі картография-лық проекциялар. Картографиялық проекцияларды таңдау. 1.Географиялық координаталарды анықтау 2. Карта мен глобустың ұқсастығы мен айырмашылығы. 3.Ортодромия мен локсодромия. 1.Берілген нүктедегі масштабтар бұрмалануын сипаттайтын бұрмалану элипсі. 2.Нөлдік бұрмалану түзулері мен нүктелері ұұымы. 1.Картографиялық проекциялар: а) бұрмалану түріне байланысты б) көмекші бет түріне байланысты. в) бағдралану түріне байланысты. 1. Картографиялық торды салу: а) өз еліңдікін б) өз облысыңдікін Кеңес, сұрастыру, ЕГЖ қабылдау Кеңес, көширмелердең аузша сұрастыру Кеңес, проекциялардың схемаларын анализдау және бағалау Кеңес, сұрастыру және ЕГЖ қабылдау [2] 8-9 б.б [11] ч.II 3-6 б.б [2]66-72 б.б [11]20-82 б.б [2]б.69-74 [11]б.43-82 [2]б.80-86 [9]б.3-53 ЕГЖ қабылдау Проекция-лардың копиясы, қорытынды Проекция-лардың копиясы, қорытынды ЕГЖ қабылдау 2 апта 3 апта 4 апта 5,6 апта 2 2 2 2 5 6 7 8 Картография-лық бейнелеу әдістерін зерттеу Картография-лық жинақтау. Картографиялық шығармалардың мазмұнына анализін жасау. Картография ғылымының даму болашағы. 1.Картографиялық бейнелеу әдістеріне байланысты тақырыптық карталар мазмұнына анализ жасау. 1.Жинақтауға әсер ететін факторлар. 2.Жинақтауның түрлері. 3. Геометриялық дәлдік пен географиялық сәйкестік. 4.Түрлі локализацияланған объектілердің генерализациясы 1.Жалпыгеографиялық карталарға анализ жасау және баға беру. 2.Жалпыгеографиялық карталар бойынша құрлық учаскесіне геграфиялық сипаттама беру. 3.Тақырыптық карталарға анализ жасау және алғашқы сипаттама беру. 1.Картографиялық және геоинформатика 2. Картографиялық және телекоммуникация Кеңес, сұрастыру Кеңес, сұрастыру тестер Кеңес, сұрастыру Кеңес, рефератты қабылдау [2]94-120б.б [3]217-236 б.б [3]185-200 б.б [8]106-111 б.б [8]106-119 б.б [12]136-157 б.б [1]259-320 б.б сұрастыру тестер қабылдау сұрастыру Реферат 7,8 апта 9 апта 10 апта 12 апта 2 2 2 2

13. Әдебиет

-Негізгі әдебиет:

1.Берлянт А.М. Картография М., 2001

2.Берлянт А.М. Картоведение М., 2003

3. Картография с основами топографии под ред. Г.Ю. Грюнберга М., 1991.

4. Географические атласы и карты.

5.Набор топографических карт.

-Қосымша әдебиет:

5. Андреев Н.В. Основы топографии и картографии. М., 1972.

6.Баранский Н.Н., Преображенский А.И. Экономическая картография. М., 1962

7. Берлянт А.М. Карта рассказывает. М., 1978

8. ГедыминА.В., Грюнберг Г.Ю., Малых М.И. Практикум по картографии с основами топографии М., 1981.

9. Гедымин А.В.. Картографические проекции советских школьных карт. М., 1986

10. Грюнберг Г.Ю Изготовление географических карт в школе. М., 1978

11. Картография с основами топографии под ред. А.В. Гедымина Ч.1,2. М.,1973.

12. Лапкина Н.А. Практические работы по топографии и картографии М., 1971.

13. Малахов Н.В. Элементы картографии в средней школе. М.,1972

14.Салищев К.А. Картоведение. М., 1990.

15. Салищев К.А. Проектирование и составление карт. М., 1978

16. Шулейкин А.С. Топографическое черчение М., 1978

17. Шулейкин А.С. Шрифты для планов и карт М., 1962

18.Южанинов В.С. Картография с основами топографии М., 2001.

19. Условные знаки карт масштабов 1:10 000

20. Условные знаки карт масштабов 1:5 000, 1:2 000, 1:1 000, 1:500.

14. Баға бойынша хабарлама.

Аралық аттестация емтихан түрінде жүргізіледі. Аралық аттестация үшін үлгерімнің жоғары қөрсеткыкіші 40% құрайды. Пән бойынша үлгерімнің қорытынды көрсеткіші аралық бақылау (60%) мен аралық аттестация – емтихан (40%) бойынша үлгерім көрсеткішінің қосындысы ретінде анықталады. Қорытынды көрсетіштің жоғары мәні 100%құрайды.

16. Балл қою саясаты.

Егер студент 1-сабаққа қатыспаса 3-баллы кемиді, сабаққа толық қатысқан студентке қосымша 1 балл. Қойылған бағаға разы болмаған студент кредиттік окыту жүйесінің ережелеріне сәйкес арыз жазып, кафедра оқытушыларынан тұратын комиссия алдында қосымша емтихан тапсырады.

17.Қурстың саясаты.

- Дәрістерге міндетті түрде қатысу;

- Зертханалық және басқа жұмыстарды уақытында тапсыру;

- СОЖ, СОӨЖ – ды уақытында орындау;

- дала оқу практикасы барысында қауіпсіздік техникасы ережелерін қатаң ұстану;

Рұқсат етілмейді:

-Дәрістерге кешігу;

-Дәріс барысында ұялы телефонды қолдану;

-Тапсырмаларды дер кезінде тапсырмау.

18. Сұрақтар мен бақылау түрлері тақырыптарының тізбесі.

Емтихан сұрақтары:

1. 
   Географиялық карталар және атластар.
   
2. 
   Жалпыгеографиялық географиялық карталардың мазмұны және негізгі элементтері.
   
3. 
   Тақырыптық географиялық карталардың мазмұны және негізгі элементтері.
   
4. 
   Географиялық карталардың топтамасы. Картографиялық шығармалардың типтері.
   
5. 
   Географиялық карталардың математикалық негізі. Математикалық негіздің элементтері.
   
6. 
   Масштаб. Координаттық торлар. Карталарды біріктіру (компоновка).
   
7. 
   Картографиялық проекциялар.
   
8. 
   Картографиялық проекциялардың топтамасы.
   
9. 
   Проекцияларды таңдау принциптері.
   
10. 
    Картографиялық бейнелеу тәсілдері.
    
11. 
    Картографиялық шартты белгілер және олардың функциялары.
    
12. 
    Белгілер мен белгі жүйелерін құрастыру.
    
13. 
    Топографиялық және географиялық карталарда жер бедерін бейнелеу тәсілдері.
    
14. 
    Картографиялық жинақтау.
    
15. 
    Жинақтаудың мәні және факторлары.
    
16. 
    Жинақтау түрлері мен тәсілдері.
    
17. 
    Зерттеудің картографиялық әдісі.
    
18. 
    Оқытудағы картаның ролі. Білім берудегі және ғылыми зерттеулердегі картографиялық әдісті қолдану.
    
19. 
    Географиялық карта тарихынан мәліметтер. Карта тарихын зерттеу ролі мен міндеттері.
    

20. Картографияның даму перспективалары.

емтихандық тесттер

1.Генерализация мақсаты – картадағы көрнекті бейнелеу ... картаның тақырыбына, арнауына және масштабына сәйкестілі

А) табиғи жағдайлар мен әлеуметті-экономикалық объектілерді

В)математикалық негін мен географиялық мазмұндарын

С)типтік ерекшеліктері мен шындық белгісінің негіздерін

D)геогрфиялық негіздерін мен арнаулы мазмұнын

Е)жақтауша бейнесін және аңызының орналасуын
2. Әрбір жалпыгеографиялық картаның құрамы мынадан тұрады:

А)математикалық негізінен және географиялық мазмұнынан

В)геодезиялық негізінен және географиялық мазмұнынан

С)математикалық негізінен және арнаулы мазмұнынан

D)географиялық негізінен және арнаулы мазмұнынан

Е)геодезиялық негізінен және арнаулы мазмұнынан

3.Эллипсоид бетіне жобалауы анықталады:

А)географиялық негізімен

В)математикалық негізімен

С)арнаулы мазмұнымен

D) жабдықтау элементтерімен

Е) масштабтын шекті дәлдігімен

4.Ұсақмасштабты географиялық карталарда, масштабы:

А) барлық нүктелерде және сызықтарда өзгермейді

В) не сызықтарда, не нүктелерде сақталмайды

С)кейбір нүктелерде немесе кейбір сызықтарда өзгереді

D)кейбір нүктелерде немесе кейбір сызықтарда сақталады

Е)орны мен бағытын аустырғанда өзгереді

5. Жер эллипсоидінің үстін жазықта бейнелеу әдісі былай аталады:

А)геодезиялық негіз

В)көмекші үстіңгі қабат

С)картографиялық тор

D) математикалық негіз

Е)картографиялық проекция

6. Картографиялық бейненің шекарасын белгілеуы және оған байланысты құраландану элементтерін және қосымша сипаттамаларды орналастырудың атауы:

А)картанын компоновкасы

В)картанын жабдыктауы

С)картанын жақтаушы

D)картанын аңызы

Е)картографиялық торы

7. Жердің үстіңгі қабатындағы кұрлық пен теніз түбі жер бедерінің жайылуы:

А)пункт бойынша локальді

В)сызықтар бойынша локальді

С)аудан бойынша локальді

D) алаңқы

Е) тегіс (жаппай)

8.Картодиаграмма әдісімен көбінесе төмендейлердің қайсысы көрсетіледі:

А)бір құбылыстың өсу дәрежесі

В)әртүрлі қүбылыстардың таратылуын

С)кеңістікте бірітіндеп өзгеру

D)нықталған, белгіленген бөлімшелердегі объектілердің жинақталуын

Е)әртүрлі объектілер мен құбылыстардың ауысуы

9. Кадастрлық карталардаң арналуы:

А)күнделікті шаруашылықтың шешімін табу

В)жергіліктендіру, ормандандыру, гидроқұрылысы, мелиорация т.б. мақсаттарда территорияларды жобалау

С)саяси, ғылыми, техникалық және басқа білімдері таратуда

D)ауылшаруашылық, орманшаруашылық және қала жерлерін шаруашылықты жоспарлауда т.б. мақсаттарда қорғау және нәтижелі қолданыуын ұйымдастыруды қамтамасыз ету

Е)мағлумат алу мақсаттарында, онымен бірге бейнеленген территорияның ерекшеліктерін терең оқып үйрену

10. Теңізде және ауада жүруде қандай картографиялық проекциялар пайдаланылады

А)еркін

В)теңшамалы

С)теңбұрышты

D)азимуталды

Е)космостық

11. Картографиялық торы нені анықтайды:

А)бейне масштабы мен картаны бөлек беттерге бөледі

В)объект, құбылыс және олардың картадағы бейімделуі

С)объект, құбылыс, сипаттама және бұрмалау шамасы

D)объект, құбылыс және бейне масштабы

Е)бейне масштабы, сипаттама және бейнелеуді бұрмалау шамасы

12. Шрифттер қандай белгілерге ие:

А)контрастылығына, қанығуына, кескініне, өлшеміне, еніне

В) түс түрлеріне, кескініне, өлшеміне, еніне, қанығуына

С)түс түрлеріне, контрастылығына, еніне, өлшеміне, кескініне

D)контрастылығына, еніне, өлшеміне кескініне, ашықтығына

Е)кескініне, өлшеміне, еніне, ашықтығына, қанығуына

13. Тематикалық карталарды безендіруде бірыңғай түстік қатары пайдаланылады :

А) мазмұны күрделі емес, аралас сипаттама үшін

В) мазмұны күрделі емес, объектілер мен құбылыстардың сапалы және сандық сипатттамалары үшін

С) мазмұны күрделі емес, объектілер және құбылыстардың сапалы және сандық сипаттамалары

D) мазмұны күрделі, оларда логикалық байланыс және категориялардың бағыныңқылығы

Е)мазмұны күрделі емес, оларда логикалық байланыс және категорилардың багыныңқылығы

14. Объектілердің сандық өзгешеліктері айқындалады:

А) белгі үлгісімен

В) белгі өлшемімен

С) белгі түсімен

D) белгінің ішкі суретімен

Е) белгіге бейімделу

15. Картографияның статистикалық тәсілдеріне жатады:

А) белгілерді және ареалдарды

В) сызықтың белгілері және изосызықтары

С) қимылдық белгілер мен сапалық түрі

D) бір шектен шығарылмаған диаграммалар мен ареалдар

Е) картограммалар мен картодиаграммалар

16. Кандай карталарда географиялық негіздер азғана нақтылықпен беріледі:

А) топографиялық

В) тақырыптық

С) жалпыгеографиялық

D) анықтамалық

Е) барлау, шолу

17. Картографиялық бейнелеудің жергілікті шабындықты облыстар мен аудандарындағы сипаттамасының тәсілдерін көрсет:

А) ареалдар

В) картограммалар

С) сапалық түрі

D) сандық түрі

Е) картодиаграммалар

18. Атлас карталарының қаіқсытүріне шартты белгілердің бірыңғай жуйесы талданылады

А) жалпыгеографиялық D) экологиялық

В) табиғат карталары Е) тақырыптық

С) халықтың қоныстану картасы

19. Барлық ұзындығы бойында тереңдігі өзгеріссіз қалатын сызық қалай аталады

А) изобар D) изокол

В) изогиет Е) изобат

С) изогипс

20. Қандай түсті шкала ауыл шаруашық дақылдарын: мақта т.б. бейнеу үшін қолданылады

А) жекешелік D)сапалық

В) қосынды Е) көркемдік

С) сандық

Сұрақ номері	Дұрыс жауап (А,В,С,D,Е)		Сұрақ номері	Дұрыс жауап (А,В,С,D,Е)
1	В		11	В
2	А		12	А
3	В		13	С
4	Е		14	В
5	Е		15	Е
6	А		16	B
7	Е		17	Е
8	А		18	А
9	D		19	Е
10	С		20	D