Аңлатма язуы Бердәм республика имтиханына әзерләнү өчен төзелгән программага нигезләнеп тәкдим ителгән тестлар җыелмасы һәм дәрестә файдалану өчен

б) грамматик билгеләре буенча бер төркемгә берләшкән сүзләр.
2. Татар телендә ничә сүз төркеме бар?
а) 10; ә) 12; б) 13.
3. Сүз төркемнәре ничә төркемгә бүленәләр?
а) өч; ә) биш; б) дүрт.
3. Мөстәкыйль сүз төркемнәрен дөрес билгеләнгән рәтне тап.
а) исем, сыйфат, рәвеш, сан, алмашлык, фигыл, аваз ияртемнәре, ымлык;

ә) исем, сыйфат, рәвеш, сан, алмашлык, фигыл, аваз ияртемнәре;

б) бәйлек, теркәгеч, хәбәрлек сүзләр, ымлык, кисәкчә, модал сүз.
Исем
1. Исем...-
а) предметны белдерә торган сүз төркеме.

ә) предмет һәм затларны белдерә тоган сүз төркеме.

б) предмет һәм затларны белдерә торган сүз төркеме. Ул кем? нәрсә? кемнең? нәрсәнең? кемгә? нәрсәгә? кебек сорауларга җавап бирә. Исем килеш һәм тартым белән төрләнә, берлек һәм күплек санда килә.

2. Исемнәрнең санын дөрес билгеләгән рәтен табарга.
а) китаплар- берлек сан; кояш-күплек сан; парта-берлек сан;

ә) кеше-берлек сан; гөлләр- күплек сан; сыерчык-берлек сан;

б) гөмбәләр- күплек сан; җир- берлек сан; кашык-күплек сан.
3. Исемнәрнең килеше дөрес билгеләгән җөмләне ачыкла.
а) ботакка (юнәлеш килеше) гөмбәләр (баш килеш) дә кадыйлар;

ә) көзне (чыгыш килеше) аюлар (төшем килеше) да сизгән;

б) күләгәдә (баш килеш) эре чык бөртекләре (иялек килеше) кибә алмый аптырый.
4. Ясалышы ягыннан исемнәр ничә төркемгә бүленәләр?
а) биш; ә) ике; б) өч.
5. Сүз ясагыч кушымчасы булмаган рәтне ачыкла.
а) кибетче, ташлык, бүләк, авылдаш;

ә) китапны, ачкының, кызлар, тубы;

б) алмасы, бурычка, кыярлар, мамыкларын.
6. Сүзләр кушылу ысулы белән ясалган исемнәр рәтен ачыкла.
а) комлыкта, айның, кешелеккә, балаларыбыз;

ә) Илнур, аң-белем, суүсем, кура җиләге;

б) гадәтне, башлар, гүзәллек, атамаларыбыздан.
7. Исемнәрнең антоним парлары дөрес бирелгән рәтне күрсәт.
а) көн-төн, көнчыгыш-көнбатыш, шәһәр-кала;

ә) матурлык-гүзәллек, сала-авыл, дус-иш;

б) абзац-кызыл юл, дан-дәрәҗә, яңалык-искелек.
8. Исем сүз төркеме җөмләдә...
а) барлык җөмлә кисәкләре булып килә ала;

ә) ия, хәбәр генә булып килә ала;

б) ия, тәмамлык һәм аергыч кына булып килә ала.

Фигыль
1. Фигыльгә иң төгәл билгеләмә бирелгән җавапны ачыкла.
а) эшне, процесс рәвешендә белдерә тоган сүз төркеме.

ә) эшне, хәрәкәтне процесс рәвешендә белдерә торган сүз төркеме.

б) эшне, хәрәкәтне процесс рәвешендә белдерә торган мөстәкыйль сүз төркеме. Ул заман, зат-сан, барлык-юклык белән төрләнә. Фигыльләр нишли? нишләгән? нишләде? Нишләр? нишлиячәк? кебек сорауларга җавап бирә, җөмләдә күбрәк хәбәр булып килә.
2. Фигыльнең башлангыч формасы дип нәрсәне кабул итеп була?
а) фигыльнең тамыр, ясалма яки тезмә нигезе ;

ә) боерык фигыльне;

б) сүзнең тамыры + мөнәсәбәт белдерүче кушымча.
3. Фигыльнең юклык төре нәрсәне белдерә?
а) эш яки хәлнең үтәлүен;

ә) эш яки хәлнең үтәлмәвен;

б) эш яки хәлнең үтәлү-үтәлмәвен.
4. Дөрес җавап рәтен тап.
а) барлык төренең махсус кушымчасы юк, юклык төре –ма/-мә кушымчасы белән ясала;

ә) юклык төренең кушымчасы –ды/-де, -ты/-те;

б) барлык төренең кушымчасы кайбер очракларда булырга мөмкин.
5.Фигыльнең зат-сан кушымчалары ничә төре була?
а) өч; ә) ике; б) биш.
6. Фигыль юнәлешләре турында иң төгәл җавапны ачыкла.
а) татар телендә биш төрле юнәлеш бар;

ә) татар телендә биш төрле юнәлеш бар, алар үтәүченең эшкә төрлечә катнашуын белдерә;

б) фигыль юнәлешләре үтәүченең эшкә төрлечә катнашуын белдерә, алар татар телендә бишәү. Төп юнәлешнең кушымчасы юк, димәк барлык фигыльләрдә төп юнәлештә килә алалар.
7. Татар телендә фигыль ничә төркемчәгә бүленә?

а) биш; ә) җиде; б) тугыз.
8. Фигыльләр нәрсәдән чыгып ике төркемгә бүленә?
а) зат-сан белән төрләнү-төрләнмәвеннән чыгып;

ә) нинди җөмлә кисәге булуыннан чыгып;

б) нинди мәгънә белдереүеннән чыгып.
9. Боерык фигыльнең иң тулы мәгънәләрен күрсәткән җавапны ачыклагыз.
а) катгый боеру, таләп итү, эштән тыю;

ә) катгый боеру, таләп итү, киңәш итү, эштән тыю;

б) катгый боеру, эштән тыю, таләп итү, киңәш итү, теләк, өндәү, эшкә чакыру, үтенү, ялвару.
10. Хикәя фигыльгә иң дөрес билгеләмәне тап.
а) эш яки хәлнең сөйләм вакытында, сөйләмгә хәтле һәм сөйләм вакытыннан соң үтәлү-үтәлмәвеннән белдерә, юнәлешләрдә, барлык-юклык формаларында килә, зат-сан белән төрләнә. Җөмләдә хәбәр булып килә;

ә) эш яки хәлнең төрле вакытта үтәлү-үтәлмәвен белдерә; б) эш яки хәлне беледерә, зат-сан белән төрләнә, җөмләдә хәбәр булып килә ала.
11. Хәзерге заман хикәя фигыльгә бирелгән дөрес җавапны ачыкла.
а) сөйләм вакытында үтәлгән эшне белдерә;

ә) сөйләм вакытында үтәлгән яки үтәлмәгән эшне белдерә, -а/-и, -ый/-и кушымчалары ярдәмендә ясала;

б) сөйләм вакытында үтәлмәгән эшне белдерә, -а/-и, -ый/-и кушымчалары ярдәмендә ясала.
12. Хәзерге заман хикәя фигыльнең мәгънәләрен тулы чагылдырган рәтне тап.
а) сөйләп торган вакыттагы, һәрвакыт булып торган яки кабатланган эш-хәлләрне белдерә;

ә) һәрвакыт булып торган яки кабатланган эш-хәлләрне беледрә;

б) киләчәктә һичшиксез үтәләчәк, сөйләп торган вакытттагы , һәрвакыт булып торган яки кабатланган, эш-хәлләрне белдерә, үткәндә булган эш-хәлләрне җанландыру өчен дә кулланыла.

13. Үткән заман хикәя фигыльнең мәгънәсен ачылагыз.
а) сөйләм вакытында хәтле булган яки булмаган эш-хәлне белдерә;

ә) сөйләм вакытнда кадәр булган эш-хәлне белдерә

б) сөйләм вакытында хәтле булган яки булмаган эш-хәлне белдерә.
14. Билгеле үткән заман хикәя фигыль турында аңлатманың иң тулысы бирелгән рәтне тап.
а) ясалышы : тамыр, ясалма яки кушма нигезгә –ды/-де, -ты/-те кушымчалары ярдәмендә ясала һәм нишләде? соравына җавап бирә;

ә) ясалышы: тамыр, ясалма яки кушма нигезгә -ды/-де, -ты/-те кушымчалары ярдәмендә ясала һәм нишләде? соравына җавап бирә ; барлыкта һәм юклыкта бул;

б) ясалышы: тамыр, ясалма яки кушма нигезгә -ды/-де, -ты/-те кушымчалары ялганып ясала һәм нишләде? соравына җавап бирә; барлыкта һәм юклыкта була; зат-сан белән төрләнгәндә, кыска кушымчалар ала.
15. Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең ясалышы.
а) –да/-дә, -ты/-те кушымчалары;

ә) –ган/-гән, -кан/-кән кушымчалары;

б) –та/-тә, -ды/-де кушымчалары.
16. Билгеле һәм билгесез үткән заман фигыльләр арасында ниди аерма-лыклар бар (дөрес җавапны ачыкла)?
а) аермалар бар: ясалышында, зат-сан белән төрләнешендә, соравында;

ә) аермалар юк.

б) билгеле үткән заман барлыктагы төре юк.
17. Билгеле киләчәк заман хикәя фигыльгә дөрес һәм тулы аңлатма бирелгән җавапны ачыкла.
а) фигыльнең тамыр, ясалма нигезенә -ачак/-әчәк, -ячак/-ячәк кушымчалары ялганып ясала;

ә) фигыльнең тамыр, ясалма яки кушма нигезенә -ачак/-әчәк, -ячак/-ячәк кушымчалары ялганып ясала һәм нишләячәк? соравына җавап бирә;

б) фигыльнең тамыр, ясалма яки кушма нигезенә -ачак/-әчәк, -ячак/-ячәк кушымчалары ялганып ясала һәм нишләячәк? соравына җавап бирә; барлыкта-юклыкта була; зат-сан белән төрләнә.

18. Билгесез килчәк заман хикәя фигыльнең ясалышы.
а) –ды/-де, -ты/-те;

ә) –ган/-гән, -кан/-кән;

б) –р, -ар/-әр(-яр), -ыр, -ер.
19. Билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең билгеле киләчәк заман хикәя фигыльдән аермалы якларын ачылагыз.
а) ясалышында аерма бар;

ә) ясалышында; юклык кушымчасында;

б) аерма юк.
20. Шарт фигыльнең мәгънәсен дөрес күрсәткән җавапны тап.
а) шарт фигыль икенче бер фигыльдән аңлашылган эш нең үтәлү-үтәлмәвеннә шарт булган эш-хәлне белдерә;

ә) шарт фигыль икенче бер фигыльдән аңлашылган эш яки хәлнең үтәлү-хтәлмәвенә шарт булган эш-хәлне белдерә;

б) шарт фигыль икенче бер фигыльдән аңлашылган хәлнең үтәлү-үтәлмәвенә шарт булган эш-хәлне белдерә.
21. Шарт фигыльгә иң тулы билгеләмә бирелгән җавапны тап .
а) шарт фигыль –са/-сә кушымчасы белән ясала, ул зат-сан белән төрләнә;

ә) шарт фигыль –са/-сә кушымчасы ярдәмендә ясала, ул зат-сан белән төрләнә, шарт фигыль, да, дә, та, тә кисәкчәсе килеп, шарты булып та, көтелгән эшнең киресе булуын күрсәтә;

б) шарт фигыль икенче бер фигыльдән аңлашылган эш яки хәлнең үтәлү-үтәлмәвенә шарт булган эш-хәлне белдерә, ул –са/-сә кушымчасы ярдәмендә ясала, зат-сан белән төрләнә, шарт фигыль, да, дә, та, тә кисәкчәсе белән килеп, шарты булып та, көтелгән эшнең киресе булуын күрсәтә.
22. Сыйфат фигыльгә иң дөрес билгеләмә бирелгән җавапны табарга.
а) ул эш-хәлне предметның билгесе итеп белдерә, нинди? соравына җавап бирә һәм җөмләдә аергыч була, сыйфат фигыль өч заманда килә, аның алты формасы бар;

ә) ул эшне предметның билгесе итеп белдерә, нинди соравына җавап бирә;

б) сыйфат фигыль үзендә берьюлы сыйфат һәм фигыль билгеләрен берләштерә.
23. Хәзерге заман сыйфат фигыльнең ничә формасы бар?
а) өч; ә) биш; б) ике.
24. Сыйфат фигыльнең гади формасы турында төгәл җавап бирелгән рәтне билгелә.

а) фигыльнең нигезенә -учы/-үче кушымчалары ялганып ясала ;

ә) фигыльнең нигезенә -учы/үче кушымчалары ялганып ясала, гадәттә ул эш башкаручыны ачылап килә, юклык формасы – -ма/-мә кушымчалары ярдәмендә ясала;

б) фигыльнең нигезенә -учы/-үче + торган ярдәмче фигыле ярдәмендә ясала.
25. Сыйфат фигыльнең тезмә формасы хакында төгәл җавап бирелгән рәтне ачыкла.
а) –а/-ә; ый, -и кушымчалары булган фигыль һәм торган ярдәмче фигыле белән ясала, даими эәне билге итеп белдерә, төрле исемнәрне ачыклап килә;

ә) –а/-ә; -ый, -и кушымчалары булган фигыль һәм торган ярдәмче фигыле белән ясала, даими эшне билге итеп белдерә;

б) –а/-ә; -ый, -и кушымчалары булган фигыль һәм торган ярдәмче фигыле белән ясала, даими эшне билге итеп белдерә, төрле исемнәрне ачыклап килә, юклык формасы –ми торган һәм –мый торган ярдәмендә ясала.

26. Үткән заман сыйфат фигыльгә бирелгән дөрес билгеләмәне тап.
а) фигыльнең нигезенә -ган/-гән; -кан/-кән кушымчалары ялганып ясала, зат-сан белән төрләнә;

ә) фигыльнең нигезенә -ган/-гән; -кан/-кән кушымчалары ялганып ясала, зат-сан белән төрләнә, сыйфатланмышы төшеп калса, төрләнми;

б) фигыльнең нигезенә -ган/-гән; -кан/-кән кушымчалары ялганып ясала, зат-сан белән төрләнә; сыйфатланмышы төшеп калса, исемләшә һәм килеш, сан, тартым белән төрләнә.
27. Киләчәк заман сыйфат фигыльнең ничә төре бар?
а) биш; ә) өч; б) ике.
28. Киләчәк заман сыйфат фигыльнең ясалышын тулырак чагылдырган җавапны табыгыз.
а) –р, -ар, -әр, -ыр, -ер, кушымчалары;

ә) – р, -ар, -әр, ыр, -ер, -асы, -әсе, -ыйсы, -исе -ачак, -әчәк, - ячак, -ячәк кушымчалары;

б) -р, -ар, -әр, ыр, -ер, ыйсы, -исе, - ачак, -әчәк, - ячак, -ячәк.
29. Сыйфат фигыльнең хикәя фигыль белән аваздашлыгын күрсәткән билгеләрен иң тулы җавапны ачыкла.
а) үткән заман сыйфат фигыль билгесез үткән заман хикәя фигыльнең III зат берлек саны белән;

ә) үткән заман сыйфат фигыль киләчәк заман сыйфат фигыльнең –р кушымчалы төре билгесез киләчәк заман хикәя фигыльнең III зат берлек саны белән аваздаш;

б) үткән заман сыйфат фигыль билгесез үткән заман хикәя фигыльнең III зат берлек саны, киләчәк заман сыйфат фигыльнең – р кушымчалы төре билгесез киләчәк заман хикәя фигыль III зат берлек саны һәм киләчәк заман сыйфат фигыльнең III зат берлек саны белән аваздаш була.
30. Хәл фигыльнең ничә төре бар?
а) өч; ә) дүрт; б) биш.
31. Хәл фигыльгә бирелгән иң тулы билгеләмәне тап.
а) үзендә берьюлы рәвеш һәм фигыль билгеләрен берләштергән фигыль төркемчәсе;

ә) үзендә берьюлы рәвеш һәм фигыль билгеләрен берләштергән зат-сан белән төрләнми торган фигыль төркемчәсе;

б) үзендә берьюлы рәвеш һәм фигыль билгеләрен берләштергән һәм зат белән төрләнми торган фигыль төркемчәсе .
32. Хәл фигыльнең фигыль билгеләрен иң тулырак бирелгән җавапны ачыкла.
а) эш-хәлне белдерә, барлыкта-юклыкта, юнәлеш формасында була, үзенә башка сүзләр ияртә ала;

ә) эш-хәлне белдерә, барлыкта-юклыкта, юнәлеш формасында була;

б) эш-хәлне белдерә, юнәлеш формасында, барлыкта-юклыкта була;
33. Хәл фигыльнең рәвеш билгеләрен иң тулырак тәкъдим ителгән җавапны ачыкла.
а) рәвеш кебек хәл фигыль икенче бер фигыльгә иярә, аны ачыклый;

ә) рәвеш кебек хәл фигыль икенче бер фигыльгә иярә, ачыклый һәм җөмләдә хәл булып килә. Ул ничек? (нишләп?), кайчан? (нишләгәч?) һ.б. сорауларга җавап бирә.

б) рәвеш кебек хәл фигыль икенче бер фигыльне ачыклый.
34. Хәл фигыльнең барлык төрләренең дә юклык төре бармы?
а) барысының да бар;

ә) ике төренең юклык формасы бар;

б) өч төренең юклык формасы бар.
35. Исем фигыльгә тулы билгеләмәне билгеләгез.
а) затланышсыз фигыль төркемчәсе;

ә) затланышсыз фигыль, берьюлы исем һәм фигыль билгеләренә ия булган фигыль төркемчәсе, эш-хәлнең исемен белдерә һәм нәрсә? нишләү? сорауларына җавап бирә, барлык-юклык формасында килә;

б) берьюлы исем һәм фигыль билгеләренә ия булган фигыль төркемчәсе.
36. Фигыль кебек, исем фигыльнең билгеләрен иң тулы бирелгән җа-вапны тап.
а) барлыкта-юклыкта, юнәлеш формасында була; үзенә исемнәр һәм башка сүзләр ияртә ала;

ә) барлыкта-юклыкта килә ала;

б) юнәлеш кушымчаларын кабул итә.
37. Исем кебек исем фигыльнең билгеләрен иң тулы бирелгән җавапны тап.
а) килеш, тартым, сан белән төрләнә;

ә) җөмләдә ия, аергыч, тәмамлык, хәл булып килә;

б) килеш, тартым, сан белән төрләнә; җөмләдә ия, тәмамлык һәм хәл булып килә.
38. Бирелгән мисаллардан исем фигыль булган вариантны тап.
а) фикер йөртү, үтә гаҗәпләнү, соңа калу;

ә) уку әсбабы, үлчәү берәмлеге, күзәтү аппараты;

б) чәчү атналыгы, уку алдынгысы, сынау вакыты.
39. Инфинивка иң төгәл бирелгән билгеләмәне тап.
а) затланышсыз, барлыкта-юклыкта формасында килә ала;

ә) затланышсыз, барлыкта-юклыкта, юнәлеш формасында килә;

б) затланышсыз, барлыкта-юклыкта формасында килә ала, юнәлеш кушымчаларын кабул итә. Ул нишләргә? нишләмәскә? сорауларына җавап бирә, фигыль нигезенә -рга/-ргә, -ырга/-ергә, -арга/-әргә кушымчалары ялганып ясала.
40. Инфинтивның җөмләдә кулланылышын иң тулы бирелгән вариантын ачыкла.
а) икенче фигыльгә ияреп килә;

ә) кирәк, тиеш, мөмкин, ярый кебек хәбәрлек сүзләр белән дә килә ала; икенче фигыльгә ияреп килә; мөстәкыйль дә кулланыла ; хәзерге телдә сирәк кулланыла торган төре дә бар;

б) кирәк, тиеш, мөмкин, ярый кебек хәбәрлек сүзләр белән дә килә ала ;
41. Төзелеше һәм ясалышы ягыннан фигыль ничә төргә бүленә?
а) ике; ә) биш; б) дүрт.
42. Җөмләдә фигыль нинди җөмлә кисәкләре булып килә ала?
а) җөмләнең баш кисәкләре;

ә) хәбәр, хәл, аергыч, тәмамлык, ия;

б) бары тик иярчен кисәкләр генә.

Сыйфат
1. Сыйфатка бирелгән иң тулы җавапны табыгыз.
а) мөстәкыйль сүз төркеме, предметның билгесен белдерә, нинди? кайсы? кайдагы? сорауларына җавап бирә, җөмләдә күбрәк аергыч һәм хәбәр булып килә, асыл һәм нисби төрләренә бүленәләр.

ә) мөстәкыйль сүз төркеме, предметның билгесен белдереп, нинди? кайсы? кайдагы? кебек сорауларга җавап бирә, гадәттә аергыч булып килә;

б) мөстәкыйль сүз төркеме, предметның билгесен белдерә, нинди? кайсы? сорауларына җавап бирә, җөмләдә хәбәр булып килә.
2. Сыйфатның ничә дәрәҗәсе бар?
а) ике; ә) биш; б) дүрт.
3. Гади дәрәҗә турында билгеләмәнең иң дөрес вариантны ачыкла.
а) предметның гадәти билгесен белдерә;

ә) барлык сыйфатлар да гади дәрәҗәдә була ала, предметның гадәти (төп) билгесен белдерә, махсус кушымчалары юк;

б) барлык сыйфатлар да гади дәрәҗәдә килә ала.
4. Сыйфат дәрәҗәләренең иң күп юл белән ясалганын ачыкла.
а) артыклык дәрәҗәсе;

ә) гади һәм чагыштыру дәрәҗәләре;

б) кимлек дәрәҗәсе.

5. Сыйфатлар төзелешләре буенча ...
а) тамыр булалар;

ә) ясалма булалар;

б) тамыр һәм ясалма булалар.
6. Сыйфатларның ясалышы буенча төрләренең иң тулы вариантын табыгыз.
а) тамыр, кушымча ялгау юлы, кушма сыйфатлар;

ә) тамыр, кушымча ялгау юлы, парлы һәм тезмә сыйфатлар;

б) тамыр, кушма, парлы сыйфатлар.
7. Сыйфат ясагыч кушымча булган рәтне ачыклагыз.
а) –лы/-ле; -сыз/-сез; -чан/-чән; -чыл/-чел һ.б.;

ә) –лан/-лән; -ла/-лә; -ма/-мә һ.б.

б) –нчы/-нче; -шар/-шәр; -ау/-әү һ.б.
8. Антоним сыйфатлар кергән табышмакларны тап.
а) Акыллыга әйтем,

Аңлады да белде;

Акылсызга әйттем,

Шаркылдады да көлде.
ә) Кызыл икән, ал икән,

Йәшел икән, сары икән,

Кеше йөрмәс, атлы үтмәс

Шундый күпер бар икән.
б) Кара төенем чишелде,

Эченнән гәүһәр чәчелде.
9. Бу күренеш ничек атала?
Сыйфатланмыштан башка килгән сыйфатлар җиңел исемләшәләр, килеш һәм тартым белән төрләнәләр;
а) бер сүз төркеменнән икенчесенә күчү;

ә) сыйфатларның исемләшүе;

б) сыйфатларның мәгънәләре үзгәрүе.

Сан
1. Санга дөрес һәм тулы билгеләмә бирелгән җавапны табыгыз.
а) предметның саның, исәбен белдереп, ничек? күпме? никадәр? ничәнче һ.б. сорауларга җавап бирә;

ә) предметның санын, исәбен белдерә, ничә? ничәнче? күпме? никадәр? һ. б. сорауларның берсенә җавап бирә; җөмләдә күбрәк исемне ачыклап килә һәм аергыч була; санны цифр һәм сүз белән дә язып була;

б) предметның санын белдереп, ничә? никадәр? күпме? һ. б. сорауларга җавап бирә.
2. Ясалышы ягыннан сан ... Дөрес җавапны билгелә.
а) тамыр, кушма, парлы, тезмә төрләренә бүленә;

ә) тамыр, кыскартылма, парлы төрләренә бүленә;

б) кыскартылма, кушма, парлы төрләренә бүленә.
3. Төркемчәләре буенча саннар ничә төркемгә бүленәләр?
а) өч; ә) биш; б) алты.
4. Микъдар (төп) санының мәгънәсен төгәл күрсәткән җавапны ачыкла.
а) предметның тигез өлешләргә бүленүен белдерә;

ә) предметның санын якынча белдерә;

б) предметларның төгәл исәбен, микъдарын белдерә.
5. Тәртип саны турында тулы бирелгән билгеләмәне тап.
а) предметларның саналу тәртибен белдерә;

ә) предметларның саналу яки урнашу тәртибен белдерә, ничәнче ? соравына җавап бирә;

б) предметларның саналу яки урнашу тәртибен белдерә, ничәнче? соравына җавап бирә, микъдар санына –нчы/-нче, -ынчы/-енче кушымчалары ярдәмендә ясала.

6. Дөрес җавапны билгелә.
Бүлем саны ...
а) предметларның саналу яки урнашу тәртибен белдерә;

ә) предметның тигез өлешләргә бүленүен белдерә, ничәшәр? һәм күп-мешәр? сорауларына җавап бирә, микъдар санына –ар/-әр, -шар/-шәр

кушымчалары кушылып ясала.

б) предметларның төгәл исәбен белдерә.

7. Дөрес җавапны билгелә.
Чама саны ...
а) предметның санын якынча белдерә һәм ничәләп? никадәр? сорауларына җавап була, микъдар санына –лап/-ләп, -ларча/-ләрчә кушымчалары ярдәмендә ясала;

ә) бер төр предметларның бергә туплану исәбен белдерә;

б) предметның тигез өлешләргә бүленүен белдерә.
8. Җыю санына тулы билгеләмәне тап.
а) предметларның саналу яки урнашу тәртибен белдерә;

ә) бер төр предметларның бергә туплану исәбен белдерә, ничәү? соравына җавап бирә, микъдар санына –ау/-әү кушымчалары ялганып ясала, саналмышы булмый;

б) предметларның төгә исәбен белдерә.
9. Дөрес җавапны билгелә.

Саннар җөмләдә ...
а) барлык җөмлә кисәкләре дә булып килә ала;

ә) күбрәк аергыч булып килә;

б) гадәттә хәл булып килә.

Рәвеш
1. Рәвеш сүз төркеменә иң тулы билгеләмә бирелгән җавапны ачыкла.
а) Җөмләдә эш яки хәлнең билгесен белдереп, ничек? кая? кайда? кайдан? һ.б. сорауларга җавап бирә;

ә) җөмләдә эш яки хәлнең билгесен белдереп, ничек? кая? кайда? күпме? һ.б. сорауларның берсенә җавап биреп, җөмләдә күбрәк фигыльне, сирәгрәк сыйфатны һәм рәвешне ачклап килә, төрләнми торган сүз төркеме;

б) җөмләдә эшнең билгесен белдереп, ничек? кая? кайда? кайчан? күпме? һ.б. сорауларга җавап биреп, күбрәк сыйфатны ачыклап килүче сүз төркеме.
2. Рәвешнең нинди җөмлә кисәкләре булып килә алуын дөрес күрсәткән җавапны билгелә.
а) гадәттә хәл булып кил;

ә) барлык җөмлә кисәкләре дә булып килә ала;

б) күбрәк хәл, рәвеш һәм исемне ачыклап килгәндә, аергыч та була ала.
3. Рәвешләрнең төзелеше буенча дөрес билгеләнгән җавапны табыгыз.
а) тамыр, кушымча ялгау юлы белән ясалган, кушма , парлы һәм тезмә;

ә) тамыр, кыскартылма, кушма;

б) парлы, тамыр, тезмә, кыскартылма.
4. Мәгънәләре ягыннан рәвешләр... (фикерне дәвам ит)
а) саф, охшату-чагыштыру, күләм-чама, урын рәвешләренә бүленә;

ә) саф, охшату-чагыштыру, күләм-чама, вакыт, урын һәм сәбәп-максат рәвешләренә бүленә;

б) охшату-чагыштыру, саф, күләм-чама рәвешләренә бүленә.
5. Рәвешнең ничә дәрәҗәсе бар?
а) ике; ә) өч; б) дүрт.

Алмашлык
1. Сүз төркеме буларак, алмашлыкка тулы билгеләмәне ачыклагыз.
а) башка сүз төркемнәрен алмаштырып килә ала, зат яки пред-метларга, аларның билгесе-санына һәм хәлләренә күрсәтә тор-ган мөстәкыйль сүз төркеме;

ә) үзләрен атамыйча гына зат яки предметларга, аларның билгесе яки хәлләренә күрсәтш торган сүз төркеме;

б) үзләрен атамыйча гына зат яки предметларга, аларның санына яки хәлләренә күрсәтә торган сүз төркеме.
<предыдущая страница | следующая страница>