ЖИТС пен АИТВ – инфекциясының белгілері
АИТВ –инфекциясы өте «сұрқия» деп есептеледі. Бұл адамның ағзасына иммун тапшылығы вирусының енуі мен оның көбеюі, көбінесе АИТВ-инфекциясының ешқандай белгілерін туғызбайтындығына байланысты болады. Адамның АИТВ –мәртебесін анықтаудың бірден-бір сенімді тәсілі – бұл АИТВ-ға тестіден өту.
Жұқтырғаннан кейін АИТВ-инфекциясының өткір сатысы деп аталатын кезіндегі кейбір жағдайларда ғана АИТВ белгілері болады.
АИТВ-ның алғашқы белгілері айқын болмайды. Мысалы, жұқтырған адамның бойында, АИТВ жұқтырғаннан кейін бірнеше аптадан кейін температурасы 37,5–38 градусқа дейін көтерілуі, лимфалық жүйелері, «темірі» ұлғаюы мүмкін, кейде тамағында жағымсыздық, жұтқан кезде ауыратындығы сезіліп, терісінде қызыл дақтар пайда болуы, жиі іш өтуі мүмкін.
Науқас, АИТВ-ның осы тәріздес белгілерінің пайда болуына, осыларды салқын тиген не болмашы уланудың белгілері деп қабылдап, көбінесе оған назар аудармайды. Осыларды кәдімгі салқын тию мен тұмаудың белгілерінен ажырату қиын. Оның үстіне, АИТВ-ның осынау бастапқы белгілері, жұқтырғандардың бәрінде бірдей болмайды және өте тез жоғалып кетеді. Алайда, егер осылар шын мәнінде АИТВ-инфекциясынан туындаған жағдайда, осылардың жоқ болып кетуі, инфекция дамуының одан ары қарай жүргенін білдіреді.
Ағзада АИТВ –ның болуы, 10-12 жыл бойы ешбір байқалмауы мүмкін: мұндай уақыт, әдеттегідей, АИТВ жұқтырған кезден бастап емдеу болмаған кездегі ЖИТС дамуына дейін өтеді.
Кейде инфекция, еш байқалмайтын желке тұсында, бұғанада, кейде мойынның алғы тұсында, қолтықта, санда – бірнеше лимфатикалық жүйелердің ұлғаюы тәрізді еш байқалмайтын АИТВ белгілері көрініс береді.
Бұл жағдайда, лимфа жүйелерінің дәстүрлі ұлғаюымен бірге жүретін ауруларға ғана емес (ал мұндай аурулар өте көп – мысалы, лимфожүйелердің ұлғаюы лимфогранулематоздың бірден-бір белгісі болуы мүмкін), сонымен қатар АИТВ - инфекциясына да тексерілуі қажет.
АИТВ-инфекциясының дамуына және науқастың иммунды жүйесінің нашарлауына қарай, АИТВ жұқтырған адамның бойында, ЖИТС-тың алғашқы белгілері пайда болады – бұл ауру дені сау адамдардың бойында өздігінен өтеді не жеңіл емделеді. Осы сатысында кез келген инфекция өлімге қауіпті жай-күйіне әкелуі мүмкін, бірте-бірте өлімге әкелетін, ішкі ағзалардың ауруы дамиды.
ЖИТС және оның белгілері – бұл мынадай тұрақты туындайтын аурулар: өкпе қабынуы, туберкулез, цитомегаловирустік инфекция, ұшық және басқыншы инфекциялар деп аталатын басқалары. Тек осынау аурулар жиі-жиі ауыр зардаптарға әкеледі. АИТВ-инфекциясы дамуының осы сатысын – жұқтырылған иммун тапшылығы синдромы, яғни ЖИТС деп атау ұйғарылған.
Осы сатысында АИТВ-инфекциясы қатаң ауруға қайта түлейді, бұл ауру кезінде науқас, кейде өздігінен орнынан тұра алмайды және тіпті өз бетімен қарапайым әрекеттер жасай алмайды. Мұндай науқасты күтуді, әдетте туысқандары үй жағдайында жүзеге асырады.
Қазіргі кезде, АИТВ-инфекциясын емдеп шығару туралы әзірге сөз болып отырмағанына қарамастан, дер кезінде қойылған диагноз бен АИТВ-ні сауатты түрде емдеу, АИТВ – инфекциясының дамуын ЖИТС сатысына дейін шегеруге, яғни, науқастың өмірі мен оның сапасын сақтауға болады. АИТВ-инфекциясының жыныс жолымен берілетін, басқа да инфекциялық аурулармен өте жиі ұштасатындығын атап өткен жөн. Мұндай жағдайда, ЖИТС-тің қауіптілігі де, сонымен қатар, ағзада бірге ілесіп жүрген инфекциялардың болуынан туындаған, науқастың өміріне қауіптілік те арта түседі. Осы кезге АИТВ мен басқа да патологиялардың осылайша «бірігуі» медицинаның үлкен проблемасы болып табылады.
Сіздер, біздің орталықта, әрқашанда кезексіз, жазылусыз және тек қана сапалы бір жолғы материалдарды пайдалану арқылы АИТВ-ға анонимді тестіден өте аласыздар және талдама тапсыра аласыздар.
Жаңаөзен қалалық емханасы базасындағы АИТВ/ЖИТС бойынша анонимдік тестілеу және психоәлеуметтік консультация беру кабинетінің эпидемиолог-дәрігері М.Қараманов.