«Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ
Үлгі

2012-2013 оқу жылында физика-математика бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектептерінің негізгі мектеп бітірушілерін физика пәнінен қорытынды аттестаттауға арналған емтихан (жазба) жұмысы

Емтихан құрылымы

Бақылау материалдары 34 тапсырмадан және Назарбаев Зияткерлік мектептерінің 7-12 сыныптары үшін «Физика» пәнінің эксперименттік оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес практикалық тапсырмалардан тұрады.

Бақылау жұмысы 3 бөлімнен тұрады:

1 бөлім базалық деңгейдегі жауабын таңдайтын 20 тапсырмадан тұрады.

Жауабын таңдауға берілген тапсырмалар мектептің физика курсының барлық маңызды бөлімдерін қамтитын тапсырмалардан тұрады.Барлық мазмұнды блоктардың мазмұнындағы элементтердің мөлшерін базалық деңгейде игеруіне бағытталған. Жауабын таңдауға берілген тапсырманы орындауда төрт нұсқаның біреуінің дұрыстығын дәлелдеуде білімдерін қолдануға бағытталған. Тапсырманың бұндай түрінің ерекшелігі дұрыс жауапты іздеу алгоритімінен құрылған.

2 бөлім қиындық деңгейі жоғары 11 тапсырмадан тұрады.

Қысқа жауапты тапсырмалар физика курсының маңызды материалдарына құрылған, бірақ жауабын таңдайтын тапсырмадан ерекшелгі тек қана базалық деңгейде ғана емес сонымен қатар бейіндік деңгейде элементтер мазмұнын тексеруге бағытталған.

Бұндай тапсырманы орындауда:

а) жауабын таңдайтын тапсырмамен салыстырғанда, оқу әрекетінің үлкен бөлігін жүзеге асыруды бағдарлайды ;

б) жауапты санмен және сөзбен тұжырымдауды бағдарлайды;

емтихан жұмысында қысқа жауапты тапсырмалардың түрлері төмендегідей түрлері ұсынылған:

–ұсынылған сәйкестікті тұрғызу;

– физикадағы терминология, құбылыс және заңды игеруді тексеретін тапсырмалар;

– Келтірілген жауаптардың ішінен бірнеше дұрыс жауапты таңдауға берілген тапсырмалар. (көптік таңдау );

– есептеу есептері.

3 бөлім қиындығы жоғары шығарылуын көрсетуді қажет ететін тапсырмалар.

Шығаруды көрсететін тапсырмалар алдындағы екі тапсырмадан ерекшелігі бейіндік деңгейде мазмұны әртүрлі блоктарды қамтитын (бір және бірнеше) элементтерді игеруді комплекстік тексеруге бағытталған.Олар келесі түрлерге бөлінген:

– физиканың мағызды заңдары мен құбылыстарын тексеретін тапсырмалар;

–шығармашылық сипаттағы тапсырмалар;

– аралас тапсырмалар .

Шығарылуын көрсететін тапсырмалар төмендегідей біліктерін тексеруге бағытталған:

– физикадағы әрекеттесу, заң және құбылысты түсіндіруге;
Бақылау жұмысын бағалау критерийлері

№	Тапсырманың сипаты	Бағалау критерийлері	Тексеру элементін орындау балдары	Тапсырманы орындау балдары
1	Жауапты таңдауға берілген тапсырма. (базалық деңгей)	Жауаптың дұрыс нұсқасы таңдалған.	1	1
2	Тұжырымдаманың сәйкестігін орнатуға берілген тапсырма . (продвинутый уровень)	Барлық дұрыс сәйкестіктер таңдалған.	2	2
3	Физикадағы терминология, құбылыс және заңды игеруге берілген. (продвинутый уровень)	Тапсырманың шарты дұрыс талданып, дұрыс жауап таңдалынған.	2	2
4	Келтірілген дұрыс жауаптардың ішінен бірнеше дұрыс жауапты таңдау, көптік таңдау . (продвинутый уровень)	Тапсырманың шарты дұрыс талданып, барлық дұрыс сәйкестіктер таңдалған.	2	2
5	Есептеу есептері (продвинутый уровень)	Тапсырманың шарты дұрыс талданып , барлық шарттар шешілген және дұрыс жауап таңдалған.	2	2
6	Шығарылуы көрсетілетін есептер (жоғарғы деңгей)	Тапсырманың шарты дұрыс талданып, шешуі дұрыс көрсетілген, барлық шарттар шешілген және дұрыс жауап таңдалған.	3	3

Назарбаев Зияткерлік мектебінің 2012-2013 оқу жылының негізгі мектеп курсы бойынша оқушыларды қорытынды аттестациялаудың бақылау өлшеуіш материалдарының мысалы.
1-бөлім

жауапты таңдауға тапсырма.

(жауапты көрсетілген алаңға көрсету қажет)

1.Физикалық шама және оның өлшем бірлігі ХБЖ көрсетілген пунктті таңдаңыз.

1. 
   Уақыт, секунд.
   
2. 
   Сантиметр, сызғыш.
   
3. 
   Секундомер, секунд.
   
4. 
   Масса, грамм.
   

Жауабы: [ _______ ]

2.Бөлшектердің арасындағы әрекеттесуші күшінің тәжірибелік дәлелдемесін не көрсетеді?

1. 
   Қорғасын цилиндрлердің жабысуы.
   
2. 
   Жылуөткізгіштік
   
3. 
   Электрондық микроскоптың көмегімен алынған фотосурет.
   
4. 
   Броундық қозғалыс.
   

Жауабы: [ _______ ]

3.Көрсетілген жағдайлардың қайсысында дене инерциямен қозғалмайды? Дұрыс тұжырымдаманы көрсетіңіз.

1. 
   Шалынып қалған адам, артқа қарай құлайды.
   
2. 
   Салт атты сүрінген аттың басынан ұшып түседі.
   
3. 
   Ауа көпіршігі суы бар түтікше бойымен бірқалыпты және түзу сызықты қозғалады.
   
4. 
   Дене Н биіктіктен еркін түседі.
   

Жауабы: [ _______ ]

4.Өзендегі су қысымы...

1. 
   Тереңдік артқан сайын артады.
   
2. 
   Тереңдік артқан сайын кемиді.
   
3. 
   Судың өн бойында бірдей.
   
4. 
   Бір деңгейде жатқан нүктелерде әртүрі.
   

Жауабы: [ _______ ]

5.Суға жіпке байланған үш бүтін болат шарлар батырылған.

1. 
   Үш шарға да бірдей кері итеруші күш әсер етеді.
   
2. 
   Егрер жіпті қисақ шарлар қалқып шығады.
   
3. 
   Шарлар су ішінде ауадағыға қарағанда ауыр.
   
4. 
   Әрбір шардың ығыстырған су көлемі шар көлемінен үлкен.
   

Жауабы: [ _______ ]

6.Бірқалыпты шеңбер бойымен қозғалған кезде дененің үдеу векторының бағыты...

1. 
   Шеңбердің центріне бағытталған.
   
2. 
   Радиусқа 30 бұрыш жасай бағытталған.
   
3. 
   Жанама бойымен бағытталған.
   
4. 
   Шеңбер центрінен бағытталған.
   

Жауабы: [ _______ ]

7.Басқа денелер әсер етпейтін материалық нүкте , инерциялық санақ жүйесімен салыстырғанда...

1. 
   А. Тыныштықта немесе бірқалыпты түзу сызықты қозғалыста.
   
2. 
   В. Міндетті түрде тыныштықта.
   
3. 
   С.Шеңбер бойымен қозғалады.
   
4. 
   Үдемелі қозғалады.
   

Жауабы: [ _______ ]

8.Қай формула Ньютонның үшінші заңының өрнегі?

1. 
   
   
2. 
   
   
3. 
   =
   
4. 
   
   

Жауабы: [ _______ ]

9.Серіппенің созылуын екі есе арттырса серпімділік күші қалай өзгереді?

1. 
   Екі есе артады.
   
2. 
   Өзгеріссіз қалады.
   
3. 
   Екі есе азаяды.
   
4. 
   Төрт есе артады.
   

Жауабы: [ _______ ]

10.Радиустары әртүрлі екі бүтін болат шарлардың импульстері бірдей бола алады , егер...

1. 
   Үлкен шар баяу қоғалса.
   
2. 
   Шарлардың жылдамдықтарының модулі мен бағыттары бірдей болса.
   
3. 
   Шарлардың жылдамдықтары қарама-қарсы қозғалса.
   
4. 
   Кіші шар баяу қозғалса .
   

Жауабы: [ _______ ]

11.Алма Н биіктіктен бастапқы жылдамдықсыз құлайды.Қандай биіктікте оның потенциалдық энергиясы кинетикалық энергиясынан 3 есе үлкен болады?

1. 
   0.75Н биіктікте
   
2. 
   0.33Н биіктікте .
   
3. 
   0. 5Н биіктікте .
   
4. 
   0.25Н биіктікте .
   

Жауабы: [ _______ ]

12.Математикалық маятниктің массасын 9 есе арттырса , периоды қалай өзгереді?

1. 
   Өзгермейді.
   
2. 
   9 есе артады.
   
3. 
   3 есе артады.
   
4. 
   
   

Жауабы: [ _______ ]

13.Көлденең толқындары мысалы болатын..

1. 
   Сұйықтың бетіндегі толқын.
   
2. 
   Судағы дыбыс толқындары.
   
3. 
   Ауадағы дыбыс толқындары.
   
4. 
   Сығылу және созылу болатын кез-келген толқындар.
   

Жауабы: [ _______ ]

14.Сызықты спектр бақылау үшін сутегі қандай күйде болу керек?

1. 
   Газ күйіндегі атомдық .
   
2. 
   Қатты күйде
   
3. 
   Су буы күйінде.
   
4. 
   Сұйық.
   

Жауабы: [ _______ ]

15.Темір атомының ядросының дұрыс құрамын көрсетіңіз

1. 
   30 нейтрон және 26 протон.
   
2. 
   26 протон және 30 нейтрон.
   
3. 
   26 протон, 26 электрон және 30 нейтрон.
   
4. 
   26 протон 56 нейтрон.
   

Жауабы: [ _______ ]

16.Тұрақты температурада бу конденсациялау нәтижесінде...

1. 
   Қандай да бір жылу мөлшері бөлінеді.
   
2. 
   Молекулалар кристалдық тор құрайды.
   
3. 
   Молекуланың өлшемі азаяды.
   
4. 
   Молекулалардың жылулық қозғалысының энергиясы артады.
   

Жауабы: [ _______ ]

17.Төменде көрсетілген заттардың қайсысы ядролық реакторда жылу тасымалдағыш болып табылады?

1. 
   Ауыр су.
   
2. 
   Кадмий.
   
3. 
   Графит.
   
4. 
   Уран.
   

Жауабы: [ _______ ]

18.Тұрақты магниттің оңтүстік полюсінен тебілетін ...

1. 
   Магнит тілшенің оңтүстік полюсі.
   
2. 
   Оң зарядтлған шар.
   
3. 
   Теріс зарядталған шар.
   
4. 
   Магнит тілшенің солтүстік тілшесі.
   

Жауабы: [ _______ ]

19.Екі резистор тізбекке тізбектей жалғанған.Бірінші резистордың кедергісі 20 Ом, ал екінші резистордың кедергісі 40Ом.Дұрыс тұжырымдаманы көрсетіңіз:

1. 
   Екі резистордағы ток күші бірдей.
   
2. 
   Резисторлардың жалпы кедергісі 20Ом -нан кіші.
   
3. 
   Екі резистордағы кернеу бірдей.
   
4. 
   Бірінші резистордағы ток күші екіншіге қарағанда үлкен.
   

Жауабы: [ _______ ]

20.Түнде жабық бассейн бір шаммен жарықталынады. Дұрыс тұжырымдаманы таңдаңыз.

1. 
   Суға түскен сәуле үшін сыну бұрышы түскен сәуледен кіші.
   
2. 
   Суда жарық жылдамдығы ауадағыдан үлкен.
   
3. 
   Судың айналық айдынында шамның шын кескіні пайда болады.
   
4. 
   Суға түскен сәуленің сыну бұрышы түсу бұрышынан үлкен.
   

Жауабы: [ _______ ]

2 бөлім –қысқа жауапты тапсырмалар

(Жауапты тек көрсетілген алаңға жазу керек.)

1. 
   Жарық Жерден Күнге дейінгі қашықтықты 8 минут уақытта жүреді.Жарық жылдамдығы 3×10⁸ м/с деп есептеп , Күнге дейінгі қашықтықты километрмен есептеңдер және екі таңбалы санмен стандарт түрінде жазыңдар.
   

Жауабы: [ ______________________ ]

2. Заттың газ күйінің үш сипаттамасын көрсетіңдер:

А) көлемін сақтайды;

В) молекулалар хаосты қозғалады;

С) пішінін сақтамайды;

D) молекулалар сыртқы күштермен бағыттас қозғалады;

Е)молекулалар арасындағы әсерлесу күші аз.

Жауабы: [ ______________________ ]

3. Іші қуыс шыны шардың массасы 250г, ал оның көлемі 300 см³.Қуыстың көлемі неге тең? Шынының тығыздығы 2500кг/м³ .

Жауабы [ ______________________ ]

4., Егер дененің ауадағы салмағы 19,8Н, ал судағы салмағы 19Н болса, дененің көлемі қандай? ( g = 10 м/c²)

Жауабы: [ ______________________ ]

5. Дене қалқиды. Оған әрекет ететін күштерді сызбада көрсетіңдер.Ортаның кедергісін ескермеңдер.Ауырлық күші мен Архимед күші арасындғы қатынасты көрсетіңдер.

А) F_т = F_А = 0;

В) F_т = F_А ≠ 0;

С)F_т ‹ F_А;

D) F_т ›F_А ;

Е) F_т ≥ F_А;

Ответ: [ ______________________ ]

6. Жол қиылысына жүк көлігі 5 м/с жылдамдықпен, ал жеңіл машина 12м/с жылдамдықпен келеді.Жүк машинасымен байланысқан санақ жүйесіндегі жеңіл машинаның жылдамдығының модулін анықтаңдар және оның бағытын сызбада көрсетіңдер.

Жауабы: [ ___________________________________________________________ ]

7.Лифт кабинасындағы массасы 1кг жоғары қарай, үдеуі төмен бағытталған дененің салмағын анықтаңдар.Лифт үдеуінің модулі 1 м/с² . ( g = 10 м/c²)

Жауабы: [ ______________________ ]

8. Материалық нүктенің қозғалысы х=4-2t+2t² теңдеуімен сипатталады.Массасы 1кг дененің 4с уақыттан кейінгі импульсін анықтаңдар.

Жауабы: [ ______________________ ]

9. График бойынша гормоникалық тербеліс теңдеуін жазыңдар:

Жауабы: [ ______________________ ]

10.Жылу берілудің үш түрін жазыңдар.

Жауабы: [ ______________________ ]

[ ______________________ ]

[ ______________________ ]

11.Жазық айнадағы нәрсенің кескінін тұрғызып, оны сипаттаңыз.

Жауабы: [ ______________________ ]

[ ______________________ ]

[ ______________________ ]

3 бөлім – жауабын толық көрсетуді қажет ететін тапсырмалар.

(жауапты көрсетілген алаңға жазыңыз)

1. 
   Серіппелі таразыға бекітілген блок арқылы тасталған, жіппен массалары 200г және 300г жүктер жіп арқылы байланысқан.жіптердің үдеуін анықтаңдар, серіппелі таразының көрсетуін және жіптің серпімділік күшін анықтаңдар. Блоктың массасын және ондағы үйкеліс күшін ескермеңіз.
   

Жауабы: [ ____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________]

2. 
   Электр шәйнекте екі қыздырғыш элемент қосқыш арқылы бірден немесе екеуі тізбектей немесе екеуі параллель қосылады. Жекелей біреуін қосқанда шәйнектегі су 20 минутта, ал екіншісін қосқанда 30 минутта қайнайды. Қыздырғыштардың параллель қосқандағы шәйнектің қайнау уақытын қыздырғыштарды тізбектей қосқандағы қайнау уақытысының қатынасын анықтаңдар.
   

Жауабы:[____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________]

3. 
   Қала аралық автобус 80 км жолды 1 сағ ішінде жүрді. Осы кезде оның қозғалтқышы ПӘК-і 25% болғанда 70 кВт орташа қуат өндірді. Тығыздығы 800 кг/м³ дизелдік отынды 100 км жолда 40 л қалыпты шығын болса, осы рейсте қанша дизелдік отын үнемдеген.
   

Жауабы: [____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________]

Жауаптары:

1-бөлім

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
А	А	Д	А	А	А	А	А	А	А	А	А	А	А	А	А	А	А	А	А

2- бөлім

1	км
2	В,С,Е
3	200см3
4	80см3
5	С FT FA
6
7	Р=9Н
8	p=-14
9
10	Жылуөткізгіштік Конвекция Сәулелену
11	Кескін жалған, заттың өлшемдеріне сәйкес, тура (төңкерілмеген). B B1 A A1

3- бөлім

1	1,96 м/с2; 4,7Н; 2,35Н
2	0,24
3	2л

Физика пәнінен 9 сыныптағы практикалық жұмыстардың тізімі

1. 
   Теңүдемелі қозғалыс кезіндегі дененің үдеуін өлшеу
   
2. 
   Ұшу ұзақтығының лақтыру бұрышынан тәуелділігі
   
3. 
   Дененің шеңбер бойымен ауырлық күші және серпімділік күші әсерінен қозғалысын зерделеу
   
4. 
   Серіппенің қатаңдығын өлшеу
   
5. 
   Сырғанау үйкеліс коэффицентін анықтау
   
6. 
   Иінтіректің тепе-теңдік шартын анықтау
   
7. 
   Механикалық энергияның сақталу заңын зерделеу
   
8. 
   Импульстің сақталу заңын оқу
   
9. 
   Математикалық маятниктің тербелісін зерделеу
   
10. 
    Серіппелі маятник тербелісін зерделеу
    
11. 
    Еркін түсу үдеуін анықтау
    
12. 
    Қатты дененің жылу сыйымдылығын анықтау
    
13. 
    Температуралары әр түрлі суды араластырғандағы жылу мөлшерін салыстыру
    
14. 
    Ауаның салыстырмалы ылғалдылығын анықтау
    
15. 
    Өткізгіштерді тізбектей жалғау
    
16. 
    Изучение параллельного соединения проводников
    
17. 
    Токтың жылулық әсері және электр қыздырғыштың ПӘК-ін анықтау
    

18. Шынының сыну көрсеткішін анықтау

19.Жинағыш линзаның фокустың қашықтығы және оптикалық күшін өлшеу

Жазбаша бөлімді қрындау уақыты – 3 сағат (180 минут)

Практикалық жұмысты орындау уақыты – 2 сағат (120 минут)
Балды бағаға ауыстыру шкаласы:
Бақылау және зертханалық жұмысты орындаудаңы максимальды балл 75 .

Тапсырманы орындау пайызы	Балл мөлшері	Баға
90-100%	68-75	«5»
75-89%	56-67	«4»
51-74%	38-55	«3»
0-50%	0-37	«2»