8-тақырып: Ерітінділер. Ерітінділердің концентрациясын белгілеу әдістері.

Мақсаты: Ерігіштік және ерітінділер концентрациясы тақырыбы бойынша зертханалық жұмыс нәтижесін тапсыру және бақылау жұмысы бойынша қатемен жұмыс істеу арқылы типтік есептер шығару.

Есеп үлгілері:

100 г суда 5 г қант ерітілді. Қанттың ерітіндідегі массалық үлесін (%) есепте;

1кг тұз ерітіндісінің құрамында 0,075 кг тұз болса, ерітіндідегі тұздың массалық үлесі (%) қандай?

Мүсәтір спирті – газ тәрізді аммиактың сулы ерітіндісі. Дәріханаларда мүсәтір спиртін дайындау үшін 300 г суға 112л (қ.ж.) аммиак ерітілді. Алынған ерітіндідегі аммиактың массалық үлесін (%) есепте.

100 мл 96%-тік күкірт қышқылы ерітіндісіне (тығыздығы 1,84 г/мл) 400 мл су құйылды. Алынған ерітіндідегі күкірт қышқылының мольдік концентрациясы мен массалық үлесін есепте. Берілген есепте қандай қате жіберілген?

Тығыздығы 1,14 г/мл 20%-тік күкірт қышқылы ерітіндісінің эквивалентті концентрациясын есептеу.

Аммоний нитратын өндіру үшін 60%-ті азотқышқылының ерітіндісін қолданады. Осы ерітіндінің мольдік және моляльды концентрациясын есептеу. Ерітіндінің тығыздығын кеседен қараңыз.

66,8 г күкірт қышқылы 133,2 г суда ерітілген. Алынған ерітіндінің тығыздығы 1,25 г/мл. осы ерітіндінің: а) про­центтік, ә) мольдік, б) эквивалентті концентрацияларын есеп­теу.

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).

9-тақырып: Электролиттік диссоциация теориясы.

Қышқыл, негіз және тұз ерітінділерінің ерекшеліктері.

Электролиттік диссоциация теориясы.

Диссоциациялану дәрежесі және константасы.

Әлсіз және күшті электролиттер.

Алмасу реакциялары тақырыптары бойынша жаттығулар орындау.

Жаттығулар түрлері:

Темір (III) хлориді, калий карбонаты, мыс (II) гидроксиді, фосфор қышқылының ерітіндідегі диссоциациялану теңдеуін және диссоциациялану тұрақтысын жазу.

Бастапқылардан ерігіштігі аздау қосылыстартүзілу реакция­ларының теңдеуін молекулалы-иондық түрде жазыңыз: а) Pb(NO)₂ + K₂S → … ә) Ba(NO₃) + Al₂(SO₄)₃;

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).

10-тақырып: Алмасу реакциялары. Ерігіштік көбейтіндісі. Судың иондық көбейтіндісі. Сутектік көрсеткіш. Тұздар гидролизі. Ерігіштік көбейтіндісі;

Судың диссоциациялануы. Сутектік көрсеткіш.

Гидролиз.

Зертханалық жұмыс қорытындысын қабылдау;

Тақырыпқа байланысты типтік есептер шығару;

Есептер үлгісі:

BaCrO₄ қаныққан ерітіндісінің 1 литрінде 1,5∙10^-5 моль тұз болды. BaCrO₄ ерігіштік көбейтіндісін есептеңіз;

егер Н⁺ иондарының концентрациясы (моль/л) а) 10^-8; ә) 2∙10^-4 б) 8∙10^-7; в) 0,4∙10^-11 болса, ОН^- иондарының концентрациясын есептеңіз;

егер ОН^- иондарының концентрациясы (моль/л) а) 4∙10^-10;

ә) 1,6∙10^-13 б) 5∙10^-6; в) 3,2∙10^-7 болса, Н⁺ иондарының

концентрациясын есептеңіз;

ерітіндідегі рН=2,4 болса, сутек иондарының концентра­циясын есепте;

Тұздар гидролизінің теңдеулерін молекула-иондық түрде жазыңыз және олардың су ерітінділерінің реакциясын көрсетіңіз: а) NaHSO₃; ә) NaHS; б) ZnCl₂; в) AlCl₃;

г) Fe₂(SO₄)₃;

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).
11-тақырып: Комплексті қосылыстар.

Мақсаты: бақылау жұмысына дайындық. Типтік есептер шығару.

Бақылау жұмысының есептер үлгісі:

Берілген комплексті қосылыстардағы комплекс түзушінің зарядын анықта: а) Na[Co(SCN)₂ (C₂O₄) (NH₃)₂]; ә) K₂[HgJ₄]; б)[Cu(H₂O)₂(OH)₂];

Fe³⁺ катионы берілген, осыны комплекс түзуші ретінде пайдаланып, катионды, анионды және бейтарап комплексті қосылыстың формуласын құрастыр;

Cu²⁺ катионын пайдаланып, комплексті қосылыстың коорди­нациялық, гидратты, ионизациялық изомеріне мысал келтіріп, ата;

Берілген комплексті қосылыстардың формуласы бойынша атын ата: K₃[Cr(CN)₆], [CrF₃(H₂O)₃];

Берілген комплексті қосылыстың аты бойынша формуласын құрастыр: а) гексанитрито кобальтат (III) гекса амин кобальта; ә) натрийдің моноамингексацианоферраты (III); б) диаминди­хлороплатина.

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).
12- тақырып: Тотығу-тотықсыздану реакциялары.

Элементтердің тотықтырғыштық қасиеті.

Тотығу-тотықсыздану реакциялары;

Тотығу-тотықсыздану реакцияларын құру әдістері;

Маңызды тотықтырғыштар мен тотықсыздандырғыштар;

Тотығу-тотықсыздану реакцияларының түрлері;

Электродтық потенциал және электролиз.

Бақылау жұмысын дайындау. Тақырыпқа сай есептер шығару.

Есептер: төменде берілген тотығу-тотықсыздану реакцияларын электрондық баланс және ионды-электронды әдіспен теңестіріңіз;

HNO₃+Cu→Cu(NO₃)₂+NO+H₂O

K₂Cr₂O₇+H₂S+H₂SO₄→Cr₂(SO₄)₃+S+K₂SO₄+H₂O

K₂Cr₂O₇+HI+H₂SO₄→Cr₂(SO₄)₃+I₂+K₂SO₄+H₂O

KmnO₄+FeSO₄+H₂SO₄→MnSO₄+Fe₂(SO₄)₃+K₂SO₄+H₂O

KmnO₄+H₂O₂+H₂SO₄→MnSO₄+K₂SO₄+O₂+H₂O

FeSO₄+K₂Cr₂O₇+H₂SO₄→Fe₂(SO₄)₃+K₂SO₄+Cr₂(SO₄)₃+H₂O

NaCrO₂+Br₂+NaOH→NaBr+Na₂CrO₄+H₂O

Әдістемелік нұсқау:

Тотығу-тотықсыздану реакцияларының схемасы бойынша теңдеулерін аяқтап, электронды баланс және ионды электронды тәсілдермен коэффициенттерін қоюға дағдылану қажет.

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).
13-тақырып: s және sp - элементтер

S және sp элементтерінің салыстырмалы сипаттамасы;

табиғатта таралуы мен физикалық қасиеттері;

химиялық қасиеті;

алынуы мен қолданылуы;

сутекті қосылыстары;

оттекті қосылыстары.

Зертханалық жұмыс корытындысын оқытушыға тапсыру;

Тақырып бойынша есептер шығару:

Типтік есептер:

7,2 г натрий гидридіне қалыпты жағдайда сумен әсер еткенде бөлінетін сутегінің көлемін анықта;

Төменде берілген реакция тізбегін іске асырып, қайсысы тотығу-тотықсыздану реакциясына жататынын анықтаңыз: ZnS → H₂S → SO₂ → BaSO₃

Массасы 245 г (қ.ж.) бертоле тұзын ажыратқанда түзілген оттегінің мөлшерін анықта.

Озонатор арқылы 25 л оттегі жіберілді. Оттегінің 15%-і ғана озонға айналды. Қалыпты жағдайда озонданған оттегі қанша көлем алады?

62 г фосфоритті құм және көмірмен қосу арқылы алынған фосфорды жандырып, түзілген өнімді суда еріткенде алынған фосфор қышқылының массасын анықтаңыз.

Төмендегі реакция тізбегін іске асырыңыз:

CaO → CaC₂ → Ca(OH)₂ → CaCO₃ → Ca(HCO₃)₂

1т кәдімгі шыны алу үшін қанша сода, ізбестас және кремнезем қажет?

натрий гидриді ажырағанда бөлінген газды қыздырылған мыс (II) оксиді арқылы өткізді. Қатты зат массасы 12 г азайды. Алынған гидридтің массасын анықтаңыз;

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).
14 - тақырып: d-элементтер химиясы.

2-модуль бойынша «Ерітінділер. Ерітінділер концен­трациясын белгілеу. Электролиттік диссоциация теориясы. Ерігіштік көбейтіндісі. Судың иондық көбейтіндісі, сутектік көрсеткіш. Гидролиз. Тотығу-тотықсыздану реакциялары. S, sp және d элементтер химиясы» тақырыбына коллоквиумға дайындалу;

d - элементтердегі жалпы заңдылықтар;

d- элементтерінің салыстырмалы сипаттамасы;

Қосымша топша элементтерінің алынуы мен химиялық қасиеті.

Зертханалық жұмыс корытындысын оқытушыға тапсыру;

Тақырып бойынша үйге берілген есептерді талдау.

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).

2.6 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫ БОЙЫНША САБАҚ ЖОСПАРЫ (СӨЖ)
1-тақырып: Кіріспе. Атом-молекулалық ілім. Химияның негізгі стехиометриялық заңдары

Тапсырма:

Оқуға: Химия ғылымының дамуының негізгі кезеңдері. Химияның халық шаруашылығындағы маңызы. Заттың агрегаттық күйі.

Конспект жазуға: Химияның негізгі заңдары. Негізгі форму­лалары. Химияның алғашқы ұғымдары.

Тапсыру мерзімі: 2-аптаның соңы.

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).
2-тақырып: Бейорганикалық қосылыс-тардың негізгі кластары. Химиялық реакция түрлері

Тапсырма: оқуға: бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары. Үй тапсырмасын орындау.

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).
3-тақырып: Химиялық формулалар. Химиялық формулалар және теңдеулер бойынша есептеулер

Тапсырма:

● берілген әдебиеттерді пайдалана отырып, химиялық форму­лалар және теңдеулер бойынша есептеулердің әрбір түріне жазбаша мысал келтіру;

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).

Тапсыру уақыты: 4-аптаның соңы
4-тақырып Атом құрылысы.

Тапсырма:

● атом құрылысының күрделілігінің даму эволюциясының тарихы бойынша әр ғалымдардың ашқан жаңалықтарын конспек­тілеу;

● реферат жазу.

Тапсыру уақыты: 5-апта

Ұсынылатын әдебиеттер: (2), (4), (3), (19), (1), (15).

5-тақырып: Периодтық заң, периодтық жүйе.

Тапсырма:

● Д.И.Менделеевтің периодтық системасының құрылымы. Атом қабаттары мен қатпарларын толтырудағы ерекшеліктерді талдау;

● негізгі түсініктерді жазу;

● реферат

тапсыру уақыты: 6-апта

Негізгі әдебиеттер: (2), (3), (19), (1), (9).

Қосымша әдебиеттер: (18), (21).
6-тақырып: Химиялық байланыс.

Тапсырма:

● Химиялық байланыс туралы ұғымның даму тарихына үлес қосқан ғалымдардың еңбектерін жазу;

● сутектік, металдық, иондық байланыстарды талдап жазу.

Тапсыру уақыты: 7-апта

Негізгі әдебиеттер: (2), (3), (19), (1), (9)

Қосымша әдебиеттер: (18), (21).
7-тақырып: Химиялық кинетика және химиялық тепе-теңдік Термохимия заңдары, термодинамика элементтері

Тапсырма:

● тақырып бойынша негізгі терминдер мен анықтамаларды сөздікке тіркеу;

● катализатор. Катализатордың химиялық реакция жылдамды­ғына әсері тақырыбына конспект жазу;

● реферат

Тапсыру уақыты: 8-апта

Негізгі әдебиеттер: (2), (3), (19), (1), (9).

Қосымша әдебиеттер: (18), (21).
8-тақырып Ерітінділер. Ерітінділердің концентрациясын белгілеу әдістері.

Тапсырма:

Ерітінділердің концентрациясын белгілеу тақырыбы бойынша есеп түрлерін іздестіру, әр студент 5 есептен шығарып өткізу.

Тапсыру уақыты: 9-апта

Негізгі әдебиеттер: (19), (18), (16).
9-тақырып: Электролиттік диссоциация теориясы.

Тапсырма:

Тақырыптың негізгі ұғымдарын конспектілеу;

Қышқыл және негіз туралы қазіргі заманғы теориялар жайлы ғалымдар еңбектерін талдау, конспектілеу.

Тапсыру уақыты: 10-апта

Негізгі әдебиеттер: (2), (3), (19), (1),

Қосымша әдебиеттер: (18), (21).
10-тақырып: Алмасу реакциялары. Ерігіштік көбейтіндісі. Судың иондық көбейтіндісі. Сутектік көрсеткіш. Тұздар гидролизі. Тапсырма:

оқуға: тақырып теориясын талдау

жазбаша: 5 тұзды мысалға алып, гидролиздену реакциясының әр сатысының иондық және молекулалық түрін жазу;

судың иондық көбейтіндісін талдап, конспектілеу.

Тапсыру уақыты: 11-апта

Негізгі әдебиеттер: (2), (3), (19), (9),

Қосымша әдебиеттер: (18).

11-тақырып: Комплексті қосылыстар.

Тапсырма:

Тақырып бойынша негізгі ұғымдарды конспектілеу;

Fe³⁺, Cu²⁺, Ag⁺, Zn²⁺, Fe²⁺, Ni²⁺, Sn²⁺, Au⁺ иондарын пайдалана отырып катионды, анионды, бейтарап және бикомплексті қосылыстардың формуласын құрасырыңыздар.

Тапсыру уақыты: 12-апта

Негізгі әдебиеттер: (2), (3), (19), (9),

Қосымша әдебиеттер: (18).
12-тақырып: Тотығу-тотықсыздану реакциялары.

<предыдущая страница | следующая страница>