Тапсырма:
Тотығу-тотықсыздану реакцияларының ерітіндіде
жүретін түрлеріне талдап, қышқылдық, негіздік және бейтарап ортадағы реакцияларға мысал келтіріп жазу;
22-әдебиет 49-50-беттегі бақылау жаттығулары мен есептерді шығару.
Тапсыру уақыты: 13-апта
Негізгі әдебиеттер: (2), (3), (19), (1), (9), (22).
Қосымша әдебиеттер: (26), (27), (18).
13-тақырып s және sp – элементтер
Тапсырма:
Оқуға: s және sp элементтердің тірі организмде атқаратын ролі;
Жазбаша:әрбір студент s және sp элементтердің 10-на сипаттама беру (табиғаттағы қосылыстары, физикалы, химиялық қасиеттері. Атом құрылысының сипаттамасы. Қолданылуы)
Тапсыру уақыты: 14-апта
Негізгі әдебиеттер: (2), (3), (9).
Қосымша әдебиеттер: (26), (18).
14-тақырып: d- элементтер химиясы.
Тапсырма:
d- элементтердегі жалпы заңдылықтарды сипаттау, жазу;
Қосымша топша элементтерінің алынуы мен химиялық қасиетін сипаттайтын реакция теңдеулерін жазу.
Реферат.
Тапсыру уақыты: 14-аптаның соңы
Негізгі әдебиеттер: (2), (3), (9).
Қосымша әдебиеттер: (18), (4), (21), (19)
СӨЖ орындауға негізделген әдістемелік ұсыныстар:
берілген әдебиеттерді міндетті түрде оқып, талдау;
берілген есептерді шығару;
сөздікке жаңа терминдерді жазу;
элементтердің алынуы, химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін міндетті түрде жазу;
берілген тақырыптар бойынша әр студент бір реферат жазып оны қорғау керек.
2.7 КУРС БОЙЫНША ЖАЗБА ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
Реферат тақырыптары:
Атом құрылысының күрделілігін дәлелдейтін негізгі Теориялар;
Химиялық байланыс жайлы теориялардың даму тарихы;
Катализатордың химиялық реакция жылдамдығына әсері;
Оттегінің тірі табиғатта алатын орыны;
Күкірттің негізгі қосылыстары, алынуы, химиялық қасиеті;
Азоттың табиғатта атқаратын негізгі ролі;
Фософрлы минералды тыңайтқыштыр;
Көмірдің халық шаруашылығында алатын орыны;
Сілтілік және сілтілік жер металдардың табиғи қосылыстары;
d-элементтердің табиғатта кездесетін қосылыстары;
Рефератты орындауға арналған әдістемелік ұсыныстар:
1. Реферат құрылымы:
бірінші беті
мазмұны
кіріспе бөлім
негізгі бөлім
қорытынды бөлім
қолданған әдебиеттер тізімі
2. Мазмұнына қойылатын талаптар:
мазмұнында беттері көрсетілуі керек
кіріспе бөлімі тақырып өзектілігінен, әдебиеттерге шолу жасаудан, мақсаты мен міндеттерінен тұрады (мөлшермен 1,5-2 бет)
негізгі бөлімінде тақырыптың негізгі теориялық жақтары толық ашылуы тиіс (көлемі – 15 беттей)
қорытынды бөлімде тақырыптың тұжырымы жазылады (көлемі – 1-2 бет)
әдебиеттер тізімі қолданылу реті бойынша жазылады
3. Талаптары:
реферат А4 форматты бетте компьютерде терілуі немесе әдемілеп қолдан жазылуы қажет
рефераттың көлемі – қолдан жазылса 20 беттей болуы тиіс.
Модуль бойынша бақылау сұрақтары
1-модуль сұрақтары:
-
АМІ-нің негізгі қағидалары;
-
Атом массасы, салыстырмалы атомдық масса деген не?
-
Салыстырмалы молекулалық масса деген не?
-
Газ тәрізді заттардың салыстырмалы молекулалық массасын анықтау әдістері;
-
Зат мөлшері деген не? Моль. Негізгі формулалары.
-
Заттың мольдік массасы.
-
Мольдік көлем деген не?
-
Химия заңдары;
-
Зат массасының сақталу заңы;
-
Эквивалент заңы;
-
Эквивалент, эквиваленттік масса деген не?
-
Күрделі заттардың эквивалентін есептеу формулалары;
-
Еселік қатынас заңы;
-
Көлемдік қатынас заңы;
-
Газ заңдары: Авогадро заңы, Гей-Люссак заңы, Бойль-Мариотт заңы, Шарль заңы.
-
Идеал газ күйін сипаттайтын теңдеу;
-
Менделеев-Клайперон теңдеуі;
-
Атом деген не?
-
Атом құрылысы қандай?
-
Атом ядросы неден тұрады?
-
Атомның ядролық моделі;
-
Протон мен нейтронның бір-біріне айналу теңдеуін жаз;
-
Изотоп деген не?
-
Изотон деген не?
-
Изобара деген не?
-
Радиоактивтілік деген не?
-
Радиоактивтілік ыдыраудың екі түрін нақты мысалдармен көрсет;
-
Ядролық реакциялар түрлерін көрсет;
-
Бор моделі бойынша атомның электрондық қабатының құрылысы;
-
Бор постулаты;
-
Квант механика тұрғысынан электронның энергетикалық деңгейінің сипаттамасы;
-
Бас квант саны;
-
Орбиталь квант саны;
-
Магнит квант саны;
-
Спин квант саны;
-
Атомның электрондық орбиталі деген не?
-
Электрондардың кеңістіктегі бағытын сипатта;
-
Көп электронды атомдар;
-
Клячковский қатары;
-
Паули принципі;
-
Гунд ережесі;
-
Атомның электрондық конфигурациясы деген не?
-
Период деген не?
-
Период ішіндегі элементтердің қасиеті қалай өзгереді?
-
Топ деген не?
-
Негізгі және қосымша топшаларға сипаттама бер;
-
Элементтердің кластарын сипатта;
-
Элементтердің қасиеттерінің периодтылығы
-
Атом және ион радиустары;
-
Иондану энергиясы;
-
Электрон тартқыштық;
-
Электртерістік;
-
Валенттілік деген не?
-
Екіншілей және іштей периодтықтар;
-
Периодтық заңның маңызы;
-
Химиялық байланыс туралы ұғымның дамуы;
-
Химиялық байланыстың түрлерін ата;
-
Коваленттік байланыс деген не? Льюис теориясы;
-
Валенттілік байланыс әдісі;
-
Байланыс энергиясы деген не?
-
Байланыс ұзындығы деген не?
-
Валенттік бұрыш деген не?
-
ВБ әдісі бойынша элементтердің валенттілігі;
-
Коваленттік байланыстың бағытталуы;
-
Гибридтену деген не? Мысал келтір;
-
Еселі байланыстар;
-
Коваленттік байланыстың полюстігі; полюсті және полюссіз ковалентті байланыстар;
-
Донорлы-акцепторлы байланыс деген не? Мысал келтір;
-
Молекулалық орбитальдар әдісі (МО). Артықшылығы;
-
МО әдісінің негізгі қағидалары;
-
Иондық байланыс деген не? Коссель теориясы;
-
Иондық байланыстың қасиеттері;
-
Валенттілік және элементтердің тотығу дәрежесі;
-
Сутектік байланыс деген не?
-
Химиялық реакция жылдамдығы дегеніміз не?
-
Реакция жылдамдығына концентрацияның әсері. Әсер етуші массалар заңы.
-
Реакция жылдамдығына температура әсері. Вант-Гофф ережесі.
-
Реакция жылдамдығына катализаторлардың әсері. Катализатор. Ингибитор.
-
Қайтымды және қайтымсыз реакциялар.
-
Химиялық тепе-теңдік. Тепе-теңдік константасы. Оның физикалық мәні.
-
Тепе-теңдіктің ығысуы. Ле-Шателье принципі. Химиялық тепе-теңдікке температураның, қысымның және концентрацияның әсері.
-
Экзотермиялық, эндотермиялық реакциялар.
-
Химиялық реакцияның жылу эффектісі.
-
Термохимия, Термодинамика.
-
Термохимиялық теңдеу. Ішкі энергия. Термодинамиканың біпінші бастамасы. Энтальпия.
-
Термохимия заңдары. Гесс заңы. Гесс заңының салдары. Стандартты түзілу жылуы немесе стандартты түзілу энтальпиясы.
-
Стандартты энтропия. Химиялық реакциялардың бағатын анықтайтын факторлар: изобара-изотерма және изохора-изотерма потенциалдары.
2-модуль сұрақтары:
-
Дисперсті жүйе деген не?
-
Еріген зат және еріткіш туралы түсінік.
-
Еру процесінің сипаттамасы. Оған әсер ететін факторлар.
-
Қанық ерітінді.
-
Ерігіштік. Қатты заттардың суда еру процесіне сипаттама.
-
Газдардың суда еруі. Генри заңы. Дальтон заңы. Қанық, сұйық және концентрленген ерітінділер.
-
Ерітінділер концентрациясын белгілеу: ертіндінің массалық үлесі, мольдік және нормалдық концентрациялар, молялдылық. Ерітіндінің титрі.
-
Ерітінділердің қасиеттері.
-
Электролиттер деген не?
-
Бейэлектролиттер деген не?
-
Электролиттік диссоцияциялану процесі. Диссоциациялану дәрежесі.
-
Активті концентрация. -активтілік коэффициенті.
-
Күшті және әлсіз электролиттер.
-
Ерітіндінің иондық күші. Біртіндеп диссоциациялану.
-
Диссоциациялану константасы және дәрежесі.
-
Қышқылдар, негіздер және тұздарға электролиттік диссоциация тұрғысынан анықтама беру.
-
Ионды-молекулалық реакциялар.
-
Еру процесіндегі тепе-теңдік және оның константасы.
-
Қанық ерітіндінің ерігіштік көбейтіндісі.
-
Таза судың электр тогын өткізуі.
-
Бейтарап ерітінділер. Сутек және гидроксид иондарының концентрацияларын есептеу.
-
Судың диссоциациялануына әрекеттесуші массалар заңын қолдану. Су иондарының көбейтіндісі. Сутектік көрсеткіш.
-
Индикатор. Индикаторлардың түсін өзгертуі.
-
Ерітінділердегі реакциялар. Нейтралдау реакциясы.
-
Тұздардың гидролизі. Олардың жүру жолдары: әлсіз қышқыл мен күшті негіздің тұзы, күшті қышқыл мен әлсіз негізден тұратын тұз, күшті қышқыл мен күшті негізден тұратын тұз және әлсіз қышқыл мен әлсіз негізден тұратын тұз.
-
Тұздар гидролизінің константасы. Гидролиздену дәрежесі.
-
А.Вернердің координациялық теориясының негізгі қағидалары.
-
Комплекстүзушілер, лиганда, Ішкі және сыртқы сфералар. Координациялық сан.
-
Комплексті қосылыстардың формуласын анықтау әдістері.
-
Комплексті қосылыстардың негізгі типтері мен номенклатурасы.
-
Комплексті қосылыстардың аталуы.
-
Комплексті қосылыстардың кеңістіктегі бағытталуы.. оның геометриялық конфигурациясы. Транс және цис изомерлерионизациялық және координациялық изомерлер.
-
Комплексті қосылыстардың тұрақтылығы. Тұрақсыздық константасы.
-
Элементтердің тотығу дәрежелері.
-
Тотығу-тотықсыздану реакциялары.
-
Тотықтырғыштар мен тотықсыздандырғыштар.
-
Тотығу және тотықсыздану процестері.
-
Тотығу-тотықсыздану реакцияларын құрудың электрондық баланс әдісі.
-
Ерітіндідегі тотығу-тотықсыздану реакциялары. Ондағы тотығу-тотықсыздану процестеріне ортаның әсері.
-
Қышқылдық, сілтілік және бейтарап ортадағы тотығу-тотықсыздану реакциялары.
-
Металдар мен металл еместердің тотықтырғыштық-тотықсыздандырғыштық қасиеттері.
-
Молекула ішілік және молекула аралық тотығу-тотықсызданулар.
-
Электрқозғаушы күш (ЭҚК) Стандартты ЭҚК. Электродтық потенциал.
-
S және sp элементтердің салыстырмалы сипаттамасы.
-
S және sp элементтердің табиғатта кездесетін қосылыстары
-
S және sp элементтердің алынуы;
-
S және sp элементтердің физикалық және химиялық қасиеттері, қолданылуы;
-
Ауыспалы элементтер атомдарының құрылысы, валенттіліктері, тотығу дәрежесі, салыстырмалы сипаттамасы, физикалық қасиеттері.
-
Табиғатта кездесетін қосылыстары.
-
Қосымша топша элементтерінің алынуы.
-
Химиялық қасиеті, қосылыстыары: сутекті және оттекті қосылыстары, алынуы, химиялық қасиеті, қосылыстары.
Әдебиеттер: 1-50
2.8 ӨЗДІК БАҚЫЛАУ ҮШІН ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ
1-тест.
Калий гидроксидімен толық бейтараптану реакциясындағы ортофосфор қышқылының эквиваленттік массасы қанша?
А. 98г/моль
Б. 49г/моль
С. 32,6г/моль
Д. 24,5г/моль
Е. 19,6г/моль
2-тест
Натрий гидроксидімен толық бейтараптау реакциясына түсетін 196 г күкірт қышқылы эквивалентінің моль санын анықта
А. 2 моль
Б. 4 моль
С. 6 моль
Д. 8 моль
Е. 16 моль
3-тест
Авогадро тұрақытысының сандық мәнін көрсетіңіз:
А. 22,4 л
Б. 6,02 ∙ 1023 моль-1
С. 6,02 ∙ 10-23 моль-1
Д. 6,02 ∙ 1023 моль
Е. 6,02 ∙ 1021 молекула
4-тест
Мыс купоросының мольдік массасын анықта:
А. 160 г/моль
Б. 250 г/моль
С. 90 г/моль
Д. 14400 г/моль
Е. 200 г/моль
5-тест
Төмендегі қай оксид амфотерлік қасиет көрсетеді?
А. K2O
Б. Al2O3
C. N2O3
Д. SiO2
E. Cl2O7
6-тест
Cl37 изотобының атом ядросы:
А. 17p + 17n
Б. 17p + 20n
С. 20p + 17n
Д. 20p + 15n
Е. 17p + 18n
7-тест
Қалыпты күйдегі қай атомда үш жұптаспаған электрон бар
А. Li
В. B
С. N
Д. Cr
Е. Fe
8-тест
Бас квант саны 2-ге тең атом құрамында максимальды электрон саны қанша?
А. 2
В. 4
С. 6
Д. 8
Е. 10
9-тест
Қай қатардағы элементтер электртерістігі өсу ретімен орналасқан?
А. F, Cl, Br, J, H
В. F, O, N, Cl, Br
С. B, C, N, O, F
Д. H, Li, Na, K, Rb
Е. H, Li, Na, K, Rb
10-тест
Қай қатардағы элементтер атом радиусы өсу ретімен орналасқан?
А. Be, B, Cl
В. Al, P, As
С. F, C, Na
Д. K, Na, Li
Е. Br, Cl, J
11-тест
Қай байланыстың иондығы басым?
А. Na - F
В. Mg - Cl
С. Al - Br
Д. O - H
Е. Be – H
12-тест
PCl
5-гі гибридтену типін анықтаңыз
А. sp
В.sp
2
С. sp3
Д. sp3d
Е. Sp3d2
13-тест
Қай қосылыстағы хлордың тотығу дәрежесі жоғары?
А. KClO
В. NaClO2
С. KClO
3
Д. HClO4
Е. LiCl
14-тест
Химиялық реакция жылдамдығы температураны 800С-қа жоғарылатқанда, температуралық коэффициент 3-ке тең болғанда қалай өзгереді?
А. 24
В. 30
С. 240
Д. 2187
Е. 6561
15-тест
Төмендегі қосылыстардың ішіндегі әлсіз электролитті көрсет
А. KOH
В. HCl
С. NaCl
Д. NH4OH
Е. H2O
16-тест
Төмендегі қай қосылыс тек тотықсыздандырғыш қасиет көрсетеді?
А. K2Cr2O7
В. HNO2
С. H2SeO4
Д. H2O2
Е. H2S
17- тест
Реакция теңдеуінің оң жағындағы стехиометриялық коэффициент санын көрсет: S + HNO3 → H2SO4 + NO2 + H2O
А. 6
В. 7
С. 8
Д. 9
Е. 10
18-тест
2 л ерітіндінің құрамында 9,8 г күкірт қышқылы бар. Ерітіндінің мольдік концентрациясын анықта:
А. 0,05 моль/л
В. 0,1 моль/л
С. 0,98 моль/л
Д. 1,96 моль/л
Е. 19,6 моль/л
19-тест
Төмендегі қай элемент атмосферада көп тараған:
А. сутегі
В. оттегі
С. азот
Д. аргон
Е. Көміртегі (IV) оксиді
20-тест
Калий озонидіндегі оттегінің тотығу дәрежесін анықта:
А. –1
В. –2
С. –1/3
Д. –1,2
Е. 0
Тест жауаптары:
1-тест
|
А
|
11-тест
|
А
|
2-тест
|
В
|
12-тест
|
Д
|
3-тест
|
В
|
13-тест
|
Е
|
4-тест
|
А
|
14-тест
|
Е
|
5-тест
|
В
|
15-тест
|
Е
|
6-тест
|
В
|
16-тест
|
Е
|
7-тест
|
С
|
17-тест
|
Д
|
8-тест
|
Д
|
18-тест
|
А
|
9-тест
|
С
|
19-тест
|
С
|
10-тест
|
С
|
20-тест
|
С
|
2.9. КУРС БОЙЫНША ЕМТИХАН СҰРАҚТАРЫ
-
Химия пәні. Оның халық шаруашылығында алатын орны. Негізгі бөлімдері.
-
Атом-молекулалық ілім. Атом, молекула, жай және күрделі зат. Атомдық және молекулалық масса. Моль. Эквивалент.
-
Химияның заңдары.
-
Анорганикалық қосылыстардың негізгі кластары. Оксидтер, қышқылдар, негіздер, тұздар. Анықтамасы, аталуы, жіктелуі, алыну жолы, химиялық қасиеті, қолданылуы.
-
Атом құрылысы. Томсон, Резерфорд, Бор, Зоммерфельд модельдері.
-
Атом құрылысы туралы квант-механикалық түсінік. Квант сандары. Атом ядросы. Радиоактивтілік, ядролық реакциялар.
-
Элемент атомдарының электрондық құрылысы. Паули принципі, Гунд ережесі. Клячковский ережесі.
-
Д.И.Менделеевтің периодтық заңы, элементтердің периодтық системасы.
-
Элементтердің периодтық системадағы орны. Период, топ, элемент қасиеттерінің бағыт бойынша өзгеруін сипаттау.
-
Элемент қасиеттерінің периодтылығы. Атом, ион радиустары, иондану потенциалы, электрон тартқыштық, электртерістілік, валенттілік, тотығу дәрежелеріне сипаттама.
-
Химиялық байланыс. Химиялық байланыстың негізгі түрлері.
-
Коваленттік байланыс. Полюсті және полюссіз байланыс. Коваленттік байланыстың қанығуы, бағытталуы.
-
Донорлы – акцепторлы байланыс.
-
Валенттілік байланыс әдістері. Гибридтену, еселі байланыстар.
-
Молекулалық орбитальдар әдісінің негізгі қағидалары. Артықшылығы.
-
Иондық байланыс.
-
Сутектік және металдық байланыс.
-
Комплексті қосылыстар химиясы.жіктелуі. номенклатурасы.
-
Химиялық термодинамика. Гесс заңы және оның салдарлары.
-
Химиялық кинетика. Химиялық реакцияның жылдамдығы. Оған әсер ететін факторлар. Жылдамдық константасы.
-
Химиялық тепе-теңдік. Оған әсер ететін факторлар. Ле-Шателье принципі тепе-теңдік күйіне температураның, қысымның концентрацияның әсері.
-
Ерітінділер. Заттардың ерігіштігі, оған әсер ететін факторлар.
-
Ерітінді концентрациясы.
-
Электролиттік диссоциация теориясы. әлсіз және күшті электролиттер.
-
Диссоциациялану константасы және дәрежесі. Оствольттың сұйылту заңы.
-
Ерігіштік көбейтіндісі.
-
Сутектік көрсеткіш.
-
Гидролиз.
-
Тотығу-тотықсыздану реакциялары. Тотығу дәрежесі. Тотықтырғыштар. Тотықсыздандырғыштар.
-
Тотығу-тотықсыздану реакциялардың түрлері.
-
Тотығу-тотықсыздану реакцияларының толық теңдеуін құрастыру әдістері.
-
S және sp элементтердің салыстырмалы сипаттамасы.
-
S және sp элементтердің табиғатта кездесетін қосылыстары.
-
S және sp элементтердің алынуы.
-
S және sp элементтердің физикалық және химиялық қасиеттері, қолданылуы.
-
d-элементтер. Периодтық жүйедегі алатын орындары. Атом қасиеттерінің сипаттамасы. Алынуы. Химиялық қасиеті. Қосылыстары. Маңызы.
<предыдущая страница