Силлабус тағам гигиенасы пәні бойынша gp 4301

Кеңес беру уақыты:

Кеңес беру аптаның бейсембі күні сағат 14 сағаттан 16 сағатқа дейін

Межелік бақылау уақыты:

мамандық	Курс/паток/топ	пән	апта/күн	уақыт
051105- Қоғамдық денсаулық сақтау	4/1/402, 405, 409	Тағам гигиенасы	27.09.2013 21.10.2013	14.00-15.00
051105- Қоғамдық денсаулық сақтау	4/1/401, 411, 412	Тағам гигиенасы	4/20.11.2013 11.12.2013	15.00-16.00

Қорытынды бақылау уақыты: Академиялық календарға сәйкес ОҚТЕ

Студентердің өздік жұмысы үшін тапсырма

ОӨЖ тақырыптық жоспары:

№	Тақырыптардың аталуы	Өткізу түрі	Сағаты	компетентность
1 кредит
1	Тағам гигиенасы пәні мен тарихы.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4
2	Казақстан халқы үшін белоктық тағамдық проблемаларын шешудің негізгі жолдары.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, презентация дайындау	5	4
3	Халықты йод пен фтордың жеткілікті мөлшерімен қамтамасыз етудегі мемлекеттік шаралар.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, жобаны дайындау	5	4,5,7
	2 кредит
4	Халықтың әр түрлі топтарының тамақтануы	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4
5	Емдік-профилактикалық тамақтану.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4
6	Диеталық (емдік) тамақтану.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, жобаны дайындау	5	4
	3 кредит
7	Қамба зиянкестері және олармен күресу шаралары.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, мақалаға шолу	5	4,7
8	Ұлттық сүт қышқылды өнімдер (айран, құрт, ірімшік, қымыз, шұбат).	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4
9	Майларды сақтау процесіндегі өзгерістер (тотығу, қышқылдану, тұздану).	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, презентацияны дайындау	5	2,4
	4 кредит
10	Көкөністер мен жемістердің пестицидтермен, нитраттармен және басқа да бөгде заттармен ластануы..	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, жобаны дайындау	5	4
11	Дәмдік заттар. Тамақтық қоспалар.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4
12	Азық-түліктердің денатураты мен фальсификациялануы.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, презентация дайындау	5	4
	5 кредит
13	Металлдан жасалынған ыдысқа қойылатын гигиеналық талаптар.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4
14	Эмальданған ыдысқа қойылатын гигиеналық талаптар.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4
15	Керамикалық ыдысқа қойылатын гигиеналық талаптар.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4
	6 кредит
16	Қоғамдық тамақтандыру кәсіпоры жұмысшыларының санитарлық сауаттылығы және жеке бас гигиенасы.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, презентация дайындау	5	4,7
17	Транспортқа (жуылу, дезинфекия) қойылатын талаптар.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4,7
18	Тез бұзылатын азық-түліктің (ет, балық, жартла фабрикаттар) тасмалдануы.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, презентация дайындау	5	4,7
	7 кредит
19	Vibrio parahaemoIiticus басқа да аз зерттелген микроорганизмдер қоздыратын тамақтық токсикоинфекциялар	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4,5
20	Нитриттар және басқа да тамақтық қоспалармен улану..	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, резюме жазу	5	4
21	Азық-түлікке арналған құрал-жабдықтар, ыдыстар , орауыш материалдары арқылы тамаққа енетін қоспалармен улану	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, реферат дайындау	5	4
	8 кредит
22	Халықтын арасында тамақ гигиенасы бойынша білімді насихаттау әдістері	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, презентация дайындау	5	4,7
23	Тамақ обьектісі жұмысшыларын гигиеналық оқытуының әдістері мен құралдары.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, презентация дайындау	5	4,7
24	Санитарлық минимум және оны өткізу әдістері.	Әдебиетпен жұмыс істеу, интернетте жұмыс істеу, доклад дайындау	5	4,7

Пән бойынша тапсырмалрды орындау және тапсыру графигі:

Апта	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18
ОӨЖ бөйын ша тақырыптын №								1-24

Ескерту: ОӨЖ бойынша тапсырманы студенттер сабақ өткізетін оқытушыға пән бойынша тапсырмалрды орындау және тапсыру графигіне сәйкес тапсыру.

Әдебиет*

Орыс тілінде

негізгі:

Терехин С.П., Ахметова С.В. Лечебное питание (учебно-методическое пособие). Караганда. – 2005. –385 с.
Шарманов Т.Ш. Казахстан в контексте глобальных проблем питания - Алматы: Баспа, 2000.-224с.
Гигиена питания: учеб. для студ. высш. учеб. заведений/ Королев А.А. – М.: Издательский центр «Академия», 2006.- 528 с.
Тутельян В.А., Онищенко Г.Г. Государственная политика здорового питания населения: задачи и пути реализации на региональном уровне: учебное пособие. - М., 2008. - 257 с.
Тутельян В.А. Государственная политика здорового питания населения: руководство. - М., 2008. - 256 с.

қосымша:

1. Нормативные и правовые акты, нормативно-методические документы Государственной санитарно-эпидемиологической службы, санитарные правила и нормы по гигиене питания, действующие на территории Республики Казахстан.

2. Химический состав российских пищевых продуктов. Справочник/ Под ред. И.М.Курихина и В.А. Тутельяна – Москва: ДеЛи принт, 2002.-236с.

Руководство к практическим занятиям по гигиене питания: [Учеб. пос. для сан.-гигиен. фак. мед. ин-тов ]/В.Д. Ванханен, Е.А.Лебедева.-М.:Медицина,1987.-253с.

Қазақ тілінде

негізгі:

С.П.Терехин., С.В.Ахметова, Г.Н.Талиева. Емдік тамақтану (оқу-әдістемелік құрал). Қарағанды.-2006.-276 бет.

қосымша:

1.Қазақстан Республикасы территориясында істейтін тағам гигиенасы бойынша санитарлық ережелер мен нормалар, Мемлекеттік санитарлы-эпидемиологиялық қызметінің нормативтік және құқықтық актілері, нормативтік-әдістемелік құжаттар.

Оқу және оқыту әдістері:

Дәріс- мәселелі, екі адамдық дәріс, дәріс-дискусия, нақты жағдайды талқылаумен оқылатын дәріс.
Тәжірибелік (семинарлар, зертханалық) сабақ
Белсенді оқыту әдісі: командада оқыту (ТBL) клиникалық жағдайға негізделген оқыту (СBL), рөлдік ойындар.
Дәстүрлі оқыту әдісі:сабақ сұрау, жағдайлық есептер, оқулықтармен жұмыс істеу, жағдайлық есептер шешу, тәжірибелік сабақтардың бөлек сұрақтарын тереңгілек зерделеу, туындаған сұрақтар бойынша оқытушы кеңесі.
ОСӨЖ - дәстүрлі оқыту әдісі: жағдайлық есептер, жұптас жұмыс істеу, оқулықтармен жұмыс істеу, жағдайлық есептер шешу, туындаған сұрақтар бойынша оқытушы кеңесі.
ОӨЖ - Интернетте жұмыс істеу, ғылыми мақалалар мен жұмыс істеу, рефераттар дайындау, жобаны дайындау, жобаны қорғау, ғылыми мақалаларды талдау, түйіндеме жазу.

Оқушылардың дағдыларын және білімін бағалау әдістері:

Пән бойынша ағымды бақылау - жазбаша\ ауызша сұрау, жазбаша қағазда тестілеу, жағдайлық есептерді шешу.
Пән бойынша межелік бақылау – жазбаша бақылау.
Пән бойынша қорытынды бақылау- ОҚТЕ.

Бағалар шкаласы**

Әріптік жүие бйынша баға	Бағаның сандық эквиваленті	Бағаның пайыздық көрсеткіші	Дәстүрлі жүйе бойынша баға
А	4,0	95-100	Үздік
А-	3,67	90-94	Үздік
В+	3,33	85-89	Жақсы
В	3,0	80-84
В-	2,67	75-79
С+	2,33	70-74	Қанағаттанарлық
С	2,0	65-69
С-	1,67	60-64
Д+	1,33	55-59	Қанағаттанарлықсыз
Д	1,0	50-54
F	0	0-49

Білімді бағалау критерийлер**

«Өте жақсы» баға білім алушыға, егер ол бағдарламалық материалды толық игеруін көрсеткен және қандай да бір қатерліктерге бой алдырмай дұрыс орындаған, зертханалық және бақылау жұмыстарын уақытылы әрі дұрсы орындаған және ол бойынша есептер тапсырған, бұған қоса өзіндік бірегіей ойлау қабілетін танытқан, коллоквиумды тапсыруда қандай да бір қателіктер жібермеген және үй тапсырмаларын орындаған, ғылыми-зерттеу жұмыстарымен айналасып, пәнді оқып-үйрену барысынды өздігінше қосымша ғылыми әдебиеттерді пайдаланған, бағдарламалық материалдарды өз еркімен жүйелей білген жағдайда қойылады.

«Жақсы» баға білім алушыға, егер ол бағдарламалық материалды 75%-дан кем игермесе және бұған қоса жауап беру кезінде айтарлықтай қателіктер жібермеген, зертханалық және бақылау жұмыстарын уақытылы орындаған және оны тапсыруда негізгісіз ескертулер болмаған, коллоквиумдар мен үй тапсырмаларын дұрыс әрі уақытында орындап негізгісіз ескертулермен тапсырған, оқытушының нұсқауы бойынша қосымша әдебиеттерді пайдаланған, ғылыми-зерттеу жұмыстарымен айналасып, немесе негізгісіз ескертулер болған және елеулі қатерліктері студенттің өздігімен түзетілген, бағдарламалық материалдарды оқытушының көмегімен жүйелей білген жағдайда қойылады.

«Қанағаттанарлық» баға білім алушыға, егер ол зертханалық материалдардың кем дегенде 50% игерген, бұған қоса зертханалық және бақылау жұмыстарын, үй тапсырмаларын орындау кезінде оқытушының көмегін қажет етке, коллоквиум тапсыру кезінде толымсыз жауаптары мен негізсіз ескертулер болған, зерттеу жұмыстарында белсенділік көрсете алмаған, тек қана оқытушы көрсеткен әдебиеттермен ғана шектелген, материалдарды жүйелеуде біршама қиыншылықтарға бой алдырған жағдайда қойылады.

«Қанағаттанарлықсыз» баға білім алушыға, егер оның бағдарламада қарастырылған негізгі материалдары оқуда кемшіліктері білінген, пән бағдарламасының жартысынан астамын игермеген, жауаптарда елеулі қателіктер жіберген, ағымдағы формалармен қарастырылған жеке және ағымдағы және қорытынды бақылауларды орындамаған, бағдарламада қарастырылған барлық негізгі әдебиеттермен жұмыс жасамаған жағдайда қойылады.

*Ескерту: Кредиттік білім алушылар үшін.

**Ескерту: ҚР МЖМБС «ҚР білім беру жүйесі. Жоғары оқу орындарындағы білімді бақылау және бағалау. Негізгі ережелер» негіздерінде құрастырылған.

Пән бойынша интегралды бағаны толтыру және рейтингті есептеу әдісі.

(ҚММУ студенттердің үлгерімін бағалаудың рейтингтік жүйесі туралы ережесіне» сәйкес жүргізіледі,)

«Тағам гигиенасы» пәні

Мазмұны

Мамандық: 051102 – «Қоғамдық десаулық сақтау»

4 курс
№1 Кредит

Кіріспе. Тағам гигиенасы ғылым ретінде және оның тәжірибе жүзінде қолдану саласы. Пәннің мазмұны. Тағам гигиенасының әдістері. Тағам гигиенасының басқа ғылымдармен байланысы.

Тағам адамның денсаулығы мен организіміне әсер етуші қоршаған ортаның маңызды факторы. Организімнің тағам арқылы қоршаған ортамен байлансы. Тамақтану проблемаларының биологиялық және экологиялық аспектілері. Тамақтандыруды әлеуметтік проблема ретінде қарастыру.

Тағам гигиенасы дамуының тарихы. Эпириялық кезең. «Диететиканың» жегеленген сұрақтары бойынша ежелгі әлем ғалымдарының көзқарастары мен тағамдану жөніндегі білімнің алғашқы нышандары. XVII ғасырдың аяғы мен XVIII ғасырдың басындағы тағами санитарияның дамуы.

Тағам гигиенасының ғылым ретінде жаңа өріс алуы (XVII ғасырдың аяғы мен XVIII ғасырдың бірінші жартысы). Тағамдану негіздерінің дамуына ғалымдардың қосқан үлесі (М.В. Ломоносов, А.Г. Бахерахт, С.П. Вишневский, И.Ю. Вельцин, С.Ф. Хотовицкий, Ю. Либих). Гигиеналық ғылыман өз бетінше жеке бір сала болып бөлінген тағам гигиенасының қалыптасуы мен дамуы (ХІХ ғасырдың екінші жартысы мен ХХ ғасыр басындағы кезең). Тағам гигиенасы дамуының негізгі бағыттары және кейбір ғалымдардың оған сіңірген еңбектері (М. Петтенкофер, К. Фойт, М. Рубнер, А.Я.Данилевский, В.Я. Данилевский, Б.И. Словцов, В.В. Пашутин, А.И. Якобий, В.А. Субботин, И.П. Скворцов). Қоғамдық гигиенаның негізгі қалаушылар және олардың тағам гигиенасы дамуына қосқан үлесі (А.П. Доброславин, Ф.Ф.Эрисман, Г.В. Хлопин). ССРО-дағы тағам гигиенасының дамуы. Кеңес үкіметі құрылып даму кезеңіндегі тағам гигиенасы мен тағам санитариясы. М.Н. Шатерников – тағамдану туралы кеес гигиеналық ғылымының негіздеушісі. Тағам гигиенасы саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстардың негізгі бағыттары. Тағам гигиенасының өз бетінше ғылыми сала және пән ретінде бөлініп шығуы. Тағамдану ғылыми- зерттеу институттарды және тағам гигиенасы кафедралардың құрылуы. Ғылыми зерттеулер мен ұйымдастырудын негізгі базасы – ССРО МҒА тағамдану институтының құрылуы. Ұлы Отан соғысы кезеңіндегі тағам гигиенасы саласындағы ғылыми-тәжірибелік мәселелердің шешім тауып дамуы. Тағамдану ғылымының дамуына профессор А.А. Покровскийдің қосқан үлесі. Тағамдану ғылымының дамуына Қазақстан Республикасы ғалымдарының қосқан үлесі. Негізгі ғылыми-зерттеу, оқыту, ұйымдастыру базасы – ҚР ҰҒА Тағамдану институтының құрылуы. ҚР тамағамдану саласында ұлттық саясаты.

Белоктар және олардың тамақтанудағы маңызы. Белок - тамақ құндылығының негізі ретінде. Аминқышқылдары (алмастырылатын, алмастырылмайтын) және олардың маңызы. Жануар және өсімдік белоктары. Белокты тамақтану жетіспеушілігінің аурулары (алиментарлық дистрофия, маразм, Квашиоркор). Азық-түлік пен рационның белоктық құндылығын бағалау. Белоктың биологиялық құндылығын анықтау коэффициенттері мен индекстері. Белоктағы физиологиялық қажеттіліктің ұсынылған нормалары Белок қажеттілігіне әсер ететін факторлар. Аминқышқылдардың қажеттілігі. Азық-түліктердің белоктық құндылығы. Қазақстан халқы үшін белоктық тағамдық проблемаларын шешудің негізгі жолдары.

<предыдущая страница | следующая страница>